Studenten Honoursclass doen onderzoek naar vertrouwen in de rechtspraak
Met hun presentaties bij de slotbijeenkomst dinsdag 25 mei hebben de studenten van de Bachelor Honours Class ‘Publiek vertrouwen in de rechtspraak’ hun cursus afgerond. Uniek aan de Honours Class is dat het een samenwerking is met de Haagse Hogeschool en de Rechtbank Den Haag.
In de Honours Class, waar veertien studenten uit verschillende disciplines zoals rechten, bestuurskunde, psychologie, geschiedenis, international relations en criminologie aan deelnamen, stond het publiek vertrouwen voor gezaghebbende rechtspraak centraal. Nederlandse rechters genieten onder de Nederlandse bevolking een relatief groot vertrouwen, maar onder lager opgeleiden en bewoners van wijken met sociaaleconomische problematiek, zoals de Haagse wijk Bezuidenhout-West, is dit veel minder. De studenten gingen de wijk in en voerden gesprekken met onder meer wijkagenten, jeugdwerkers en bewoners om te ontdekken op welke manier de betrokken de rechtspraak ervaren.
Brede input vanuit theorie en praktijk
Bijzonder aan de Honours Class is dat het een samenwerking is met de Haagse Hogeschool en de Rechtbank Den Haag. Initiatiefnemer Rogier Hartendorp is, naast senior rechter bij de Rechtbank Den Haag, bijzonder hoogleraar Maatschappelijk Effectieve Rechtspleging. Via zijn collega Danielle Chevalier, universitair docent en verbonden aan het Van Vollenhove Instituut, kwam de verbinding met de Haagse Hogeschool tot stand. Tijdens een bijeenkomst van City Deal - een samenwerkingsstructuur tussen onder meer de gemeente Den Haag, de Haagse Hogeschool en de Universiteit Leiden - sprak ze met Robert Duiveman, associate lector aan de Haagse Hogeschool. Met z’n drieën hebben ze vervolgens de Honours Class opgezet.
Actueel onderwerp
‘We kregen alleen maar enthousiaste reacties toen we mensen benaderden om mee te werken,’ vervolgt Chevalier. Met als resultaat deze cursus met een brede input vanuit theorie en praktijk, met praktijkcolleges van onder meer kinderrechters van de Rechtbank Den Haag, jeugdstrafrechtadvocaten en een docente maatschappijleer van een middelbare school. ‘Vertrouwen in de rechtspraak is een actueel onderwerp waar veel mensen mee te maken hebben,’ vertelt Chevalier. ’Hun verhalen leveren inzichten die voorbijgaan aan wat je in de krantenberichten leest.’
Etnisch profileren of niet
De studenten ontwikkelden vignetten die ze tijdens de slotbijeenkomst presenteerden aan onder meer Mr. Johan Visser, bestuurslid van de Rechtbank Den Haag. Vignetten zijn hypothetische situaties die ze aan mensen voorlegden met de vraag hoe ze hierop zouden reageren. De studenten spraken onder meer wijkagenten over hoe communicatie het vertrouwen van de wijkbewoners in de rechtspraak kan vergroten. Een voorbeeld is dat jongeren met een migratie-achtergrond worden aangehouden voor een autocontrole. De reden daarvoor is dat ze in een auto rijden met een kenteken waarop misdrijven geregistreerd staan. Als de jongeren de reden voor de aanhouding niet te horen krijgen, vatten zij het al snel op als etnisch profileren. Onheuse bejegening van de politie kan zo zijn weerslag hebben op het vertrouwen van jongeren in de rechtspraak.
Beloften niet waarmaken
Een andere groep studenten praatte met jeugdwerkers. Voor het vertrouwen in hen is het belangrijk dat ze nooit beloften verbreken. Als ze dat wel doen, kan het wantrouwen wat ze zo opwekken doorzetten naar wantrouwen op een hoger niveau, dus de rechtspraak. Ook vroegen de studenten leden van de wijkvereniging hoe zij jongeren meer bij hun vereniging zouden kunnen betrekken, zodat zij meer vertrouwen krijgen in de overheid. Een oplossing zou kunnen zijn hen via bijvoorbeeld social media bij de wijkvereniging betrokken te maken.
Zoektocht was geslaagd
Of de Honours Class volgend jaar weer wordt gehouden, is nog niet zeker, vertelt Chevalier, maar als het aan haar ligt is het zeker voor herhaling vatbaar. ‘Het hele proces van de cursus opzetten was enorm leuk. Het onderzoek was voor de studenten een avontuur, ook vanwege het vele online lesgeven. En ze moesten zich door een flinke stapel literatuur heenworstelen. Maar het was ook voor hen een enorm geslaagde zoektocht.’
Tekst: Carin Röst