Carlijn Bergwerff ontvangt subsidie voor onderzoek naar VR-behandeling van kinderen
Universitair docent Pedagogische Wetenschappen Carlijn Bergwerff ontvangt van Stichting Universitas een beurs om een 'proof-of-principle-onderzoek' te doen naar de mogelijkheid tot het gebruik van Virtual Reality (VR) voor het behandelen van trauma bij kinderen en jongeren. In dit project komen de interesses van Carlijn Bergwerff op het gebied van klinische zorg aan kinderen en op het gebied van VR samen.
De afgelopen jaren ontdekte Carlijn Bergwerff dat VR op verschillende gebieden ingezet kan worden, zoals in het onderwijs en in de klinische zorg. Eén van de projecten waar zij zelf bij betrokken is, is het inzetten van VR in het onderwijs aan studenten. Het lijkt een veelbelovende manier om studenten op een veilige en realistische manier te laten oefenen met complexe gesprekssituaties.
VR wordt steeds vaker ingezet als behandelmethode voor volwassenen. In de klinische zorg aan kinderen en jongeren gebeurt dit echter nog weinig. Bergwerff vindt dat VR veel potentiële voordelen heeft, juíst in de zorg voor kinderen en jongeren.
Voordelen van Virtual Reality
Als kinderen of jongeren een VR-headset op krijgen, stappen zij een virtuele wereld binnen. Bij het behandelen van een trauma kan dit verschillende voordelen hebben ten opzichte van een gesprek met een behandelaar.
"Kinderen vinden het soms lastig om zich opnieuw in te leven in een situatie die achter hen ligt. Hoewel ze er nog wel veel last van kunnen hebben in bijvoorbeeld nachtmerries of gevoelens van angst, vinden ze het moeilijk om de situatie weer goed voor zich te halen tijdens een behandelsessie. Dit maakt het dan moeilijk om de gedachten en gevoelens die bij een traumatische herinnering horen te behandelen." merkte Bergwerff in haar werk als kinderpsycholoog. "Als kinderen op een veilig moment, in de aanwezigheid van een behandelaar, virtueel een situatie die spanning oproept voor zich zien, kan dat helpen in de verwerking."
De mogelijkheden die VR biedt voor traumabehandeling bij kinderen zijn bijvoorbeeld:
- Het verwerken van een traumatische gebeurtenis die het kind heeft ervaren, door dit virtueel voor zich te zien;
- Het virtueel tonen van de traumatische gebeurtenis aan een naaste van het kind, zoals een ouder - zodat diegene de situatie door de ogen van het kind meemaakt. De ander kan het kind dan beter begrijpen;
- Het aanleren van vaardigheden die het kind helpen omgaan met stress, zoals ontspanningsvaardigheden. Dit gebeurt in een rustgevende virtuele omgeving met real-time feedback.
Effectiviteitsonderzoek
Met de subsidie die Bergwerff heeft gekregen, kan een op VR-gebaseerde traumabehandeling voor kinderen en jongeren worden ontwikkeld. Het is de verwachting dat deze behandeling effectiever is dan bestaande vormen van traumabehandeling, zoals EMDR of schrijftherapie.
Na afloop van de behandeling zal getoetst worden of de kinderen en jongeren die interpersoonlijk trauma hebben meegemaakt minder psychische klachten ervaren, zoals angsten, depressieve klachten agressie en opstandig gedrag.
Virtual Reality geschikt voor kinderen?
Het is uiteraard van belang om te toetsen in hoeverre VR een geschikt middel is voor kinderen. Eén van de mogelijke bijeffecten van het gebruik van VR is bijvoorbeeld cybersickness: er kunnen symptomen van misselijkheid of desoriëntatie optreden.
Daarnaast is het de vraag of de situaties in de virtuele wereld voldoende realistisch zijn en helpen om een fysiologische angstrespons op te roepen. Het tegenovergestelde kan ook aan de orde zijn: dat het gebruik van VR té sterke gevoelens van angst oproepen als de omgeving te realistisch is.
Binnen dit project zal er daarom ook onderzoek worden gedaan naar de veiligheid van het gebruik van VR bij kinderen en jongeren zonder trauma. Ook zal getoetst worden in hoeverre kinderen en jongeren zonder trauma een virtuele omgeving als realistisch ervaren. Verder zal onderzocht worden in hoeverre een angstrespons kan afnemen binnen een virtuele omgeving.
Stichting Universitas
Stichting Universitas verleent steun aan onderzoek dat bijdraagt aan de verbetering van de klinische zorg aan kinderen en jongeren. Middels deze meerjarige subsidie kunnen er een promovendus en programmeur worden aangenomen die dit ambitieuze project gaan helpen uitvoeren. Daarnaast zullen Carlijn Bergwerff en Lenneke Alink onderdeel zijn van het projectteam.