Borrellezing keuzestress: ben je een maximizer of een satisficer?
Op woensdagavond 29 april kwamen zo’n zestig eerstejaars HC-studenten naar de oude Sterrewacht voor een lezing over keuzestress door Dr. Marijke van Putten (psychologie). Dit was de eerste activiteit om nieuwe Honours College studenten te laten kennismaken met elkaar en met het Honours College.
Meer keuze is niet altijd beter
Het thema ‘keuzestress’ was natuurlijk niet voor niets gekozen; studenten die kiezen voor extra programma’s als het Honours College vinden vaak heel veel dingen ‘leuk’ en interessant, en dat kan voor keuzestress zorgen omdat je nu eenmaal niet alles kunt doen. Tijd en middelen zijn beperkt, dus af en toe moet je kiezen.
Marijke van Putten promoveerde in Tilburg met haar onderzoek naar het effect van gemiste kansen op het afslaan van aantrekkelijke aanbiedingen. Tijdens haar lezing vertelde Van Putten over onderzoek naar de achtergronden van keuzestress: wat is normatief én in de praktijk de juiste beslissing? Je zou denken dat meer keuze beter is om de beste optie te vinden die bij je eigen voorkeuren passen. Uit onderzoek blijkt echter dat meer keuze niet per se beter is, dat het juist ook een negatief effect kan hebben op de motivatie. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als je op een tafel 6 óf 24 jams neerzet die voorbijgangers kunnen proeven en kunnen kopen? Bij 24 jams is er meer aandacht, en wordt er meer geproefd, maar er wordt veel minder gekocht: 3% ten opzichte van 30% bij 6 jams. Een van de aanwezige studenten vroeg zich af of het een Amerikaans onderzoek was, omdat dit nogal van invloed lijkt te zijn op de uitkomsten…
Maximizer of saticficer?
Met de aanwezige studenten werd een ‘testje’ gedaan aan de hand van zes stellingen: welke studenten zijn de maximizers en welke de satisficers? De uitkomst was dat het overgrote deel van de honoursstudenten een maximizer is; zij streven er naar om steeds de beste optie te bereiken. Het probleem is dat je daar ongelukkig van zou worden volgens Barry Schwartz: te weinig keuze is niet goed, maar teveel keuze ook niet. Hij gaf een over the tyranny of freedom, paradox of choice.
De onderzoekster ging uitgebreid in op een test die zij heeft gedaan met masterstudenten die stage gaan lopen, en die de opdracht kregen om ‘de best mogelijke’ (maximizing) stage te zoeken, ofwel ‘een goede stage’ (satisficing). Wanneer er twee opties voor een stageplek zijn die allebei voor- en nadelen hebben, stellen veel maximizers de keuze uit, op zoek naar een (meer) ideale stage-optie.
De conclusie van de lezing: teveel keuze leidt tot stress. Maar niet altijd; alleen als het teveel voor je is, je teveel nadenkt, het overzicht verliest, te hoge eisen stelt en dergelijke. Dit ligt aan iemands persoonlijkheid, maar je kunt het ook manipuleren.
Kennismaken
Na de lezing konden de honoursstudenten kennismaken met elkaar en met het gebouw waar de Honours Academy is gehuisvest: de Oude Sterrewacht. Een flinke groep nieuwsgierige studenten liep mee met een korte rondleiding door het gebouw, waarbij vooral de bibliotheek – met studieplekken voor HC-studenten én een piano - veel belangstelling kreeg.