Alfa's afgeschreven?
Je kunt de krant niet openslaan of je leest over de stijgende werkloosheid, die vooral onder jongeren schrikbarend hoog is. Steeds vaker is dat ook onder hoog opgeleide jongeren het geval. Betekent dit dat net afgestudeerde alfa’s afgeschreven zijn of kunnen zij nog steeds kansen creëren?
Je kunt de krant niet openslaan of je leest over de stijgende werkloosheid, die vooral onder jongeren schrikbarend hoog is. Steeds vaker is dat ook onder hoog opgeleide jongeren het geval. Van de pas afgestudeerde academici zit nu 5,8 procent zonder baan. Nog altijd minder dan de 8,1% werkloosheid van de totale beroepsbevolking, maar schijn bedriegt volgens bijvoorbeeld opinieblad Elsevier. Want hoewel ook beta’s inmiddels de crisis beginnen te voelen, concludeert het opinieblad op basis van eigen onderzoek dat alfa’s als eerste de pineut zijn wanneer de arbeidsmarkt verslechtert. Betekent dit dat net afgestudeerde alfa’s afgeschreven zijn of kunnen zij nog steeds kansen creëren?
Wij spraken hierover met enkele van onze wetenschappers en loopbaanadviseur Loes Nordlohne. Zij hebben veel zicht op waar studenten terecht komen, weten wat ze waard zijn in de ogen van verschillende werkgevers en wat belangrijk is om tijdens je studie te ondernemen. Hun gezamenlijke boodschap? Ga niet twijfelen, maar sta achter je keuzes en werk al tijdens je studie, via een stage of relevante bijbaan, aan je verdere loopbaan.
Back to the 80s?
 |
| Bart van der Boom: "Ontwikkel verkoopbare vaardigheden tijdens je studie." |
Een economische recessie is niets nieuws onder de zon. Veel van de alfa’s die nu aan de Universiteit Leiden werken, zochten hun eerste baan in de jaren ’80. Wat kunnen (bijna) afgestudeerde alfa’s van deze alfa’s, die in het verleden de verloren generatie werd genoemd, leren?
Universitair docent Vaderlandse Geschiedenis Bart van der Boom: “Ik ben in 1989 afgestudeerd, ook toen waren de vooruitzichten slecht. Na een jaar in een boekhandel gewerkt te hebben, ben ik wel AIO geworden. Daarna heb ik langdurig tijdelijke aanstellingen gehad, totdat de babyboomers begonnen te verdwijnen en er weer vacatures kwamen.” Niet in paniek raken van berichtgeving in de krant en niet opgeven dus volgens Van der Boom. “Blijf op zoek gaan naar kansen om je passie om te zetten in werk. Ontwikkel verkoopbare vaardigheden tijdens je studie. Ga bijvoorbeeld schrijven voor de Mare, volg een stage bij een krant of radiozender of werk je scriptie om tot een mooi artikel.”
Hoogleraar Chinese taal en cultuur Maghiel van Crevel: “Natuurlijk is het nu lastig, maar beschouw dat als een gegeven en wees juist creatief en assertief. Ga in gesprek met iedereen, niet alleen met hen die al in jouw 'kamp' zitten. Leg uit hoe belangrijk taal en cultuur in de maatschappij is. Blijf weg van clichés en beleefde praat in sollicitatiebrieven. En ga niet twijfelen over je studie. Juist als mensen warmlopen voor iets, ontdekken ze waardevolle inzichten.”
Ben Haring, universitair docent bij Egyptologie: “Wees naast creatief ook flexibel. Investeer vooral in onderzoeks- en communicatievaardigheden. Universitair afgestudeerden genieten bij veel organisaties nog steeds de voorkeur. Dit vanwege hun zelfstandige houding en goede onderzoeks- en communicatievaardigheden.”
Alfa’s kennen de weg
Volgens Van Crevel begint je loopbaan met het besef dat het alfaschap aantrekkelijk is. Onder andere doordat er veel ruimte is voor analyse, vrij denken, creativiteit en individualiteit. Deze competenties ontwikkelt elke alfa tijdens zijn studie.
Studiecoördinator Kunstgeschiedenis Gerhard Jan Nauta: “Alfa’s zijn in staat om op basis van grote hoeveelheden onoverzichtelijke gegevens, waarin tegenstrijdige informatie kan staan, heldere publicaties te maken. Denk aan wetenschappelijke artikelen, beleidsnota’s, rapporten, presentaties en boeken. Alfa’s weten hoe belangrijk het is om stil te staan bij de kenmerken van het publiek voor wie ze schrijven of presenteren. Ze raken niet van slag als de werkelijkheid niet eenduidig blijkt te zijn en de context verwarrend is.”
Ook volgens Van Crevel zijn dit “onmisbare vaardigheden in de snel veranderende globale (en daarmee lokaliserende) wereld waar duiding van maatschappelijke kwesties een levensbehoefte is.” Of we nu lezen over de ontwikkelingen in Egypte, ons taalgebruik in het migratiedebat, de waarde van onze (Nederlandse) schriftelijke eindexamens of de manier waarop de islam in Nederland een plek kan krijgen: de alfa’s wijzen de weg. Zij weten hoe je ontdekt of iets fictie of feit is.
Opvallen in crisistijd
 |
| Binnen de universitaire medezeggenschap zijn er veel mogelijkheden om bestuurs- en beleidservaring op te doen. |
Loopbaanadviseur Loes Nordlohne: “In tijden van crisis is het extra belangrijk om als afgestudeerde op te vallen. Er zijn meer kapers op de kust voor die leuke baan. En er zijn bezuinigingen. Bijvoorbeeld in sommige sectoren waar onze alfa’s het heel goed doen, zoals de culturele sector of de overheid. Soms zit de branche zelf in zwaar weer, denk aan de uitgeverswereld. Solliciteren op functies binnen die sectoren is dus pittig. Maar we weten wel wat werkt. Zo moet je opvallen. Iets waar de werkgever naar kijkt is of je tijdens je studietijd al iets gedaan hebt op het gebied van de functie waar je op solliciteert. Ze willen bewijs dat je gepassioneerd bent en ervaring hebt. Wil je beleidsmedewerker worden? Dan kijken ze bijvoorbeeld of je in een bestuur of opleidingscommissie hebt gezeten. Relevante werkervaring geeft je een streepje voor.”
Hiervoor is het natuurlijk handig om tijdig binnen je studieloopbaan jouw passie te ontdekken, zodat je je (studie)keuzes daarop kunt aanpassen. Een relevante bijbaan, het volgen van bepaalde keuzevakken of stagelopen, in Nederland of het buitenland, is ook een goede manier om je passies te testen. Vind ik die functie wel echt zo leuk als ik denk? En, ook niet onbelangrijk: ben ik er goed in? Gerhard Jan Nauta vult nog aan: “De contacten die je opdoet buiten je opleiding zullen misschien niet direct leiden tot een baan na je studie, maar als je een goede indruk maakt, zullen professionals aan je denken als er voor een project of startersbaan iemand gezocht wordt.”
Oriënteren
 |
| Onderschat de kracht van je netwerk niet! |
Dat klinkt interessant, maar wat nu als je al (bijna) afgestudeerd bent?
Loes Nordlohne: “Als je nu aan het einde van je studie zit, kun je zeker nog een paar dingen doen. Je kunt voor het afstuderen een stage gaan doen, of mogelijk nog een dag per week ervaring opdoen bij een bedrijf waar je straks wel zou willen werken. Of wellicht kun je nog van bijbaan veranderen om zo nog relevante werkervaring op te doen Wacht ook zeker niet met netwerken en je oriënteren, houd de ontwikkelingen bij in de sector waar je wilt werken. Kijk of je misschien alvast wat freelance-opdrachten kan doen of mee kan draaien met wat ZZP-ers. Veel mensen vinden hun werk via via en sommige vacatures komen niet eens online.”
Profiteer van andere sectoren
 |
| Gespecialiseerd in een opkomende economie? Dan heb je het bedrijfsleven wat te bieden. |
Als je voor de overheid wilt werken, houd dan ook de traineeships in de gaten, google deze of volg de Studenten Loopbaan Service.
Loes Nordlohne: “Ga ook naar carrièrebeurzen, daar vind je veel informatie. Zo kun je ook ontdekken in welke sectoren nog volop functies zijn. Neem nu techniek of life science. Natuurlijk profiteren vakspecialisten het meeste van het werk in die sector, maar als het goed gaat met een bedrijf is er ook behoefte aan een redacteur of communicatieadviseur. Misschien is techniek net even iets minder jouw ding, maar dan heb je wel een plek waar je ervaring opdoet en geld verdient. En hebben ze al iemand die de taal en cultuur van Chinese, Braziliaanse of Japanse markten kan doorgronden? Een afgestudeerd Sinoloog, Latijns-Amerikaspecialist of Japanoloog heeft die kennis.”
Sluit je aan bij sollicitatiegroep
Speciaal voor afgestudeerde alfa’s is vorig jaar de sollicitatiegroep ‘Work2gether’ opgericht. Afgestudeerden van onze faculteit sluiten zich bij elkaar aan om tips, ervaringen en kennis uit te wisselen. “In de groep krijg je nieuwe ideeën, je blik wordt breder en je contacten nemen toe. In september start de nieuwe groep, houd onze website in de gaten.” De sollicitatiegroep krijgt advies en begeleiding van de Studenten Loopbaan Service. Dat kan overigens ook individueel, nog tot een half jaar na afronding van je studie. Als je eerder wilt ontdekken welke richtingen je op kunt, volg dan een workshop of doe een loopbaantest.
Meer weten? Houd dan de website van de Studenten Loopbaan Service in de gaten.
