Bart Custers bij NOS over stamboom-DNA in strafzaken
Het Openbaar Ministerie en het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) willen bij de opsporing particuliere DNA-databanken inzetten, die voor stamboomonderzoek gebruikt worden. Het middel zou ingezet kunnen worden bij ernstige strafzaken die zijn vastgelopen. In het buitenland wordt deze methode al gebruikt. Of dit in ons land ook mag, vraagt het OM binnenkort aan de rechter. Het OM en het NFI willen deze opsporingsmethode gebruiken in twee cold cases. Het gaat om zaken waarin DNA-materiaal beschikbaar is van een nog onbekende verdachte of van een slachtoffer van een misdrijf van wie de politie en het OM nog niet weten wie het is.
In een interview met de NOS stelt Bart Custers, hoogleraar Law and Data Science aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid (Universiteit Leiden), dat waarschijnlijk juridisch is toegestaan dat het OM gegevens uit de databanken haalt als de bedrijven meewerken. Toch plaatst hij kanttekeningen bij deze werkwijze, ondanks een aantal doorbraken. 'In Zweden willen ze ondanks een doorbraak bijvoorbeeld toch even stoppen, omdat ze bedenkingen hebben bij deze handelwijze. De twijfel zit vooral op het gebied van privacy.'
'Je zet niet de DNA-gegevens van de dader in het systeem, maar van verwante mensen', zegt Custers. 'Daar probeer je de dader mee te achterhalen. Dat betekent dat je gevoelige informatie van onschuldige burgers in politiesystemen zet.'
Volgens Custers is het bovendien niet duidelijk wat er verder met die gegevens gedaan wordt. 'Als ze opgeslagen zijn in een database, kunnen ze ook op andere plekken gebruikt worden. Uit DNA kun je heel veel informatie halen. In dit geval dient dat misschien iets goeds, maar mogelijk belanden die gegevens in de toekomst in het buitenland of in de zorg. In andere landen gelden andere wetten. Daar wil je een rem en controle op.'