Mark Klaassen en Olaf van Vliet in FD over Europese arbeidsmigranten
Nederland kan de komst van Europese arbeidsmigranten niet tegenhouden. Ook op de asielstroom heeft Den Haag weinig invloed, maar volgens deskundigen kunnen we met slim economisch beleid de behoefte aan arbeidsmigranten wel verminderen.
Het onderwerp arbeidsmigratie komt aan bod in een artikel in Het Financieele Dagblad (€), als afsluiter van een serie over de bevolkingsgroei.
Als het gaat over arbeidsmigranten, gaat de meeste aandacht altijd uit naar asielzoekers. Vorig jaar kwamen er bijna 25.000. De laatste maanden klonk, in reactie op de beelden van het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel, de roep om een asielstop. Dat kan niet, zegt migratiespecialist Mark Klaassen in het artikel. 'Onze nationale regels zijn een implementatie van Europese regelgeving. Als iemand zijn vinger opsteekt en aan de voorwaarden voldoet, hebben wij geen ruimte om hem af te wijzen. Er is geen quotum.'
Ook bij gezinshereniging is de speelruimte voor Haagse beleidsmakers beperkt. Zelfs het uitzetten van kansloze asielzoekers uit veilige landen — een kleine groep die vaak overlast veroorzaakt — schiet niet op omdat herkomstlanden als Marokko niet meewerken aan hun terugkeer. Klaassen: 'Het blijkt heel moeilijk om bepaalde landen te bewegen eigen onderdanen terug te nemen.'
De Nederlandse regering heeft minder te zeggen over de eigen grenzen, maar kan wel economische keuzes maken waardoor meer of minder arbeidsmigranten nodig zijn. 'Je kan met je beleid zeker sturen', zegt hoogleraar economie Olaf van Vliet in hetzelfde artikel. 'Maar dat vereist een politieke afweging. Streef je uitsluitend naar een zo hoog mogelijk bbp? En neem je problemen die bedrijven veroorzaken dan op de koop toe?' Van Vliet vindt zelf dat een overheid breder moet kijken. Welvaart is volgens hem meer dan het bbp alleen.
'In sommige sectoren wordt vooral geproduceerd voor de export, terwijl er een enorme druk op de omgeving is. Neem de kassen in het Westland, die erg afhankelijk zijn van arbeidsmigranten. Je zou bijvoorbeeld als overheid de CO₂-heffing kunnen verhogen. Voor de bedrijven is dat niet goed, maar het zou de druk verkleinen en het leidt tot minder CO₂-uitstoot. Vanwege de energiecrisis is een zorgvuldige timing van zo'n maatregel wel van groot belang.'