Bart Custers in De Volkskrant over gemeenten die burgers bespieden op sociale media
Nederlandse gemeenten kijken op grote schaal mee met burgers op sociale media. Daarvoor gebruiken ze onder meer nepaccounts, een methode die gemeenten niet mogen gebruiken.
Dat is een methode die alleen politie en inlichtingendiensten onder strikte voorwaarden mogen inzetten, zegt Bart Custers, hoogleraar Law and Data Science en directeur van eLaw, het Centrum voor Recht en Digitale Technologie van de Universiteit Leiden in De Volkskrant op 18 mei 2021.
Gemeenten houden Facebookgroepen, Twitterprofielen en andere sociale media in de gaten om zicht te krijgen op mogelijke ongeregeldheden als rellen en demonstraties. De gemeenten zijn zich er vaak niet van bewust dat ze de regels overtreden: meer dan de helft weet niet welke regels en protocollen er gelden, blijkt uit recent onderzoek.
Hoewel gemeenten wel trends mogen volgen, zal dat moeten gebeuren met geanonimiseerde gegevens. Voor het volgen van individuele burgers heeft de gemeente zich te houden aan privacyregels. Onbeperkt gegevens verzamelen of het gebruik van nepaccounts horen daar niet bij. Gemeenten hebben niet dezelfde bevoegdheden als de politie. Bij de politiebevoegdheden zijn namelijk ook extra waarborgen voor burgers ingebouwd.
Overigens is ook de vraag hoe wetenschappelijk het is als een gemeente op basis van het volgen van individuele burgers probeert trends te ontwaren. Als niet de juiste aanpak wordt gebruikt, kan al snel een vertekend, niet-representatief beeld ontstaan.