Lezing | Studium Generale
'Voor de wet' in existentieel perspectief
- Datum
- zondag 3 november 2024
- Tijd
- Toelichting
- Let op: toegang gratis, maar vooraf aanmelden wel noodzakelijk
- Serie
- Kafka
- Bezoekadres
-
Wijnhaven
Turfmarkt 99
2511 DP Den Haag - Zaal
- 3.46
Franz Kafka (1883 - 1924) is een icoon van de twintigste eeuw. En één van de beroemdste schrijvers die ooit geleefd heeft. Een auteur van mysterieuze en spookachtige verhalen geschreven in een zeer heldere taal, die gaan over de eenzame mens, overgeleverd aan ongrijpbare machten.
Ter gelegenheid van zijn honderdste sterfjaar organiseert Studium Generale een lezingenreeks waarbij het oeuvre van Franz Kafka van verschillende kanten bekeken zal worden. Op zondagmiddag 3 november licht dr. Timo Slootweg de existentiële filosofische thema's in Kafka's verhaal 'Voor de wet'.
Let op: voor deze lezing is aanmelden verplicht. Dat kan hier.
Kafka wordt niet zelden als één van de meest vooraanstaande ‘existentialistische’ schrijvers aangeduid. Zijn existentialisme treft ons bovenal in de duistere droomvertelling ‘Voor de wet’. Dit korte verhaal uit Het proces (1925) is in wezen de geconcentreerde versie van de hele roman, en kan worden beschouwd als leessleutel tot Kafka’s hele oeuvre.
In deze lezing wordt door Timo Slootweg uiteengezet waarom en in welke zin zowel het juridische geval van Jozef K. als dat van de man voor de wet een diepgaande existentieel-filosofische betekenis hebben. Hun proces duidt op een psychologisch proces van zelfwording, een proces dat met schuld, vertwijfeling en angst gepaard gaat. In hun queeste naar recht worden beide mannen tot een persoonlijke en creatieve beslissing aangezet, want het leven kan ten diepste slechts op esthetische wijze gerechtvaardigd worden. Het proces naar deze realisatie impliceert een leerschool van angst, waarvoor Jozef K. en de man voor de wet niet opgewassen blijken.
Timo Slootweg legt Het proces en Voor de wet ook naast de Bijbelse Job, met wie Jozef K. en de man voor de wet een merkwaardige verwantschap vertonen. Maar er is ook een duidelijke tegenstelling met Job: Jozef K. en de man voor de wet bezwijken uiteindelijk onder de last van de vrijheid en de afhankelijkheid van anderen, waardoor ze ook niet in staat zijn tot de ontmoeting. Met dit vergelijkende perspectief op beide verhalen nodigt Slootweg uit om te ontdekken hoe het worstelen met Kafka’s existentiële thema’s ons eigen begrip van vrijheid en verantwoordelijkheid kan verdiepen.