De wereld van musea en erfgoedinstellingen als publieke en openbare ruimtes hebben een cruciale rol als het gaat om representatie en de vorming van narratieven. Het verbindt het heden met het verleden om de toekomst vorm te geven. Maar wie kan zich in deze verhalen herkennen, en hoe, als sommige onvolledig of onverteld zijn? Welke verhalen zijn vertegenwoordigd (en welke niet)? Hoe erkennen we de geschiedenis zonder deze uit te wissen en hoe kunnen we met de verhalen uit het verleden een nieuwe betekenis geven in het heden en de toekomst? Hoe maak je dergelijke instellingen relevant voor een breder publiek en welke duurzame en institutionele veranderingsprocessen zijn nodig om inclusievere omgevingen te creëren?
Dit jaarlijkse symposium biedt een breed publiek van studenten, professionals en wetenschappers de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten, verbinding te maken en kennis en tools te verwerven om samen de volgende stappen te zetten naar een meer inclusieve gemeenschap.
Het evenement wordt georganiseerd door Expertisebureau Diversiteit & Inclusie en de Faculteit der Archeologie.
Dagvoorzitter
Pravini Baboeram
Taal
De voertaal van het symposium is Engels, tenzij anders vermeld. Vertaling Engels - Nederlandse Gebarentaal (NGT) wordt verzorgd tijdens het plenaire deel van het symposium. Tijdens workshops is vertaling naar NGT op verzoek beschikbaar.
Livestream
Het plenaire deel van het programma is op 11 januari via een livestream op deze pagina te volgen. Hiervoor is aanmelding niet nodig.
Programma
Voor meer informatie over de workshops en de plenaire sessies, zie hieronder.
- 12:30
- Inloop
- 13:00
- Welkomstwoord door Pravini Baboeram
- 13:05
- Opening door Annetje Ottow, voorzitter College van Bestuur
- 13:10
- Welkomstwoord Alexander Geurds, vicedeaan Faculteit der Archeologie
- 13:20
- Keynote Valika Smeulders: Changing the Narrative
- 13:40
- Q&A
- 13:50
- Intermezzo
- 14:00
- Panelgesprek: 10 years Diversity Officer – Challenges and milestones
- 14:30
- Pauze
- 15:00
- Workshops
- 16:30
- Einde & Receptie
Registratie is gesloten
Het D&I symposium bestaat uit een plenair programma en workshops. Online deelnemers kunnen het plenaire programma volgen via een livestream, zonder aanmelding. Offline deelnemers kunnen zowel het plenaire programma als de workshops volgen.
Plenaire sessies
Changing the Narrative
Keynote door dr. Valika Smeulders
Musea richten zich lange tijd vooral op de geschiedenis van macht en rijkdom. Dit verandert steeds sneller, voortbouwend op zowel de urgentie die wordt overgebracht door sociale bewegingen als op nieuw interdisciplinair onderzoek. De betekenis van het koloniale verleden, de rol die mensen uit verschillende delen van de wereld speelden bij de opbouw van het Nederlandse imperium, wordt nu tijdelijk en op de lange termijn toegevoegd aan museumtentoonstellingen. Hoe ziet die verandering eruit, hoe en door wie wordt die tot stand gebracht? Deze lezing zoomt in op het Rijksmuseum, de tentoonstelling over slavernij en het lopende werk aan het schrijven van een meer inclusief verhaal over hoe Nederland is ontstaan.
Over Valika Smeulders
Dr. Valika Smeulders (Curaçao, 1969) is hoofd van de afdeling Geschiedenis van het Rijksmuseum en was een van de curatoren van de tentoonstelling Slavernij (in Amsterdam in 2021 en New York in 2023). Ze behaalde haar diploma aan de Erasmus Universiteit met een proefschrift over slavernij in museumpresentaties in het Caribisch gebied en Afrika en was postdoc onderzoeker bij het KITLV/Koninklijk Nederlands Instituut voor Zuidoost-Aziatische en Caribische Studies. Haar meest recente publicaties zijn onder meer Het koloniale en slavernijverleden van Hofstad Den Haag (redacteur en co-auteur, 2022) en Ons koloniale verleden in 50 voorwerpen (redacteur, 2023).
10 years Diversity Officer – Challenges and milestones
Panelgesprek
In 2024 is het tien jaar geleden dat het diversiteitsbeleid van de Universiteit Leiden werd gelanceerd. In dit panelgesprek reflecteren de Diversity Officer dr. Aya Ezawa en andere panelleden reflecteren op de vraag wat het betekent om verandering te faciliteren en de universitaire doelstellingen op het gebied van diversiteit en inclusie te realiseren.
Panelleden
- Dr. Aya Ezawa, Diversity Officer Universiteit Leiden
- Aurelie van 't Slot, Beleidsmedewerker Internationalisering en Diversiteit & Inclusie Universiteit Leiden
- Dr. Looi van Kessel, universitair docent aan het Leiden University Centre for the Arts in Society
- Dr. Constance Sommerey, Diversity Officer Maastricht Universiteit
- Dr. Esther van Opstal, Directeur HRM Universiteit Leiden
Workshops
NL = Nederlands
EN = Engels
1. Holding Space (EN)
Aminato Cairo
Taal: Engels
In deze workshop neemt Aminata het publiek mee op een verkennende reis naar het vasthouden van ruimte voor elkaars verhalen. Wat is er nodig? Waarom is het zo moeilijk? We zeggen dat verandering bij jezelf begint, maar hoe doe je dat? Door deel te nemen aan verschillende activiteiten op basis van verschillende kunstvormen, faciliteert Aminata mensen om echt bij zichzelf te beginnen en te werken aan collectieve verandering. Ze gaat het mogelijke ongemak (‘ongezelligheid’) dat deze reis met zich meebrengt niet uit de weg, maar net als in de bluesmuziek begeleidt ze mensen door de moeilijke dingen zodat ze er beter uit kunnen komen. Aminata is een spreker, wetenschapper, story-teller en ‘love-worker’. Zij is voormalig lector Inclusief Onderwijs aan de Haagse Hogeschool en voormalig lector Sociale Rechtvaardigheid en Diversiteit in de Kunsten aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Ze werkt nu fulltime als zelfstandig adviseur. Ze is vooral geïnteresseerd in het gebruik van haar academische, artistieke en gemeenschapsvaardigheden om stemmen en verhalen te ondersteunen, te eren en te vieren die ongehoord, over het hoofd gezien, tot zwijgen gebracht en gemarginaliseerd zijn. Haar werk wordt geïllustreerd in haar boek: Holding Space: A Storytelling Approach to Trampling Diversity and Inclusion (2021)
2. Door een andere bril (NL)
Elvera van Leeuwen – Mikxs
Taal: Nederlands
In Nederland leven 350.000 mensen met een visuele beperking. Mensen die blind of slechtziend zijn worden daar elke dag mee geconfronteerd: informatie die niet leesbaar is, openbare ruimtes die niet toegankelijk zijn, mensen die de situatie niet begrijpen; je zal het maar elke dag moeten slikken. Dat kost een hoop energie. Tijdens deze interactieve workshop laten wij je kennismaken met deze wereld. Even sta jij in de schoenen van iemand met een visuele beperking. Wij laten het je niet alleen beleven. We vertellen je ook onze ervaringen en geven je tips hoe ook jij kunt bijdragen aan betere toegankelijkheid.
Elvera van Leeuwen zet zich sinds 2015 om kunst en cultuur toegankelijk te maken voor mensen met een visuele- en/of auditieve beperking te werken en verandering te brengen door het geven van workshops, trainingen en advies met name voor musea en andere organisaties.
Let op! Bij deze workshop zijn blindengeleidehonden aanwezig. Deze mogen niet worden geaaid of afgeleid, we vragen je vriendelijk ze te negeren.
3. A dialogue about diversity: tools for engaging with difference (EN)
Ruben Treurniet – Civinc
Taal: Engels
'Je moet tegenwoordig voortdurend op eieren lopen; je kunt het beste nergens nog een grapje over maken'
Eens of oneens? Er zijn evenveel meningen als er mensen zijn. Dat is de waarde van diversiteit. Maar hoe breng je die uiteenlopende perspectieven samen rondom een gevoelig thema zoals Diversiteit & Inclusie? En hoe verlaag je de drempel om het gesprek hierover aan te gaan? Ruben Treurniet, oprichter van Civinc (Civic Inclusion) ontwikkelde een innovatieve manier om mensen met uiteenlopende meningen in gesprek te brengen, en beeld te krijgen bij wat er speelt. Meld je aan voor deze interactieve workshop om gegarandeerd een ander perspectief op D&I-thema’s te krijgen. Zorg dat je een mobiele telefoon of laptop bij de hand hebt, want die gaan we gebruiken!
4. D&I Dialoog: een publiek gesprek vol stellingen over diversiteit en inclusie (NL)
Gespreksleider: Martin van Engel
Taal: Nederlands
‘Ik vind diversiteit eigenlijk niet belangrijk, het gaat om kwaliteit.’
Dit is een van de stellingen van de D&I Dialoog. Samen met andere deelnemers ga je in gesprek over diversiteit en inclusie, waarbij iedereen de kans krijgt om het met elkaar eens of oneens te zijn. Het doel is om sterker te worden in elkaars begrip en betrokkenheid bij dit belangrijke onderwerp.
De gespreksleider van D&I Dialoog is Martin van Engel (adviseur diversiteit en inclusie). Martin van Engel is expert op het gebied van diversiteit en inclusie. Als adviseur diversiteit en inclusie van (non-)profit organisaties zet hij impactonderzoek en inclusieprogramma’s op, maar hij initieert ook zelf projecten. Bijvoorbeeld Keptin, een nieuw begeleidingstraject voor het benutten en behouden van cultureel divers talent. Onder zijn opdrachtgevers vallen onder andere Eurosonic Noorderslag, Museum Fenix, Gemeente Zaanstad, Stedelijk Museum Alkmaar en Holy Fools. Daarnaast is hij lid van de Raad van Advies van Museum MORE, lid van de Nationale Unesco Commissie - en commissielid van Fonds 21, de Amsterdamse Kunstraad en het DNB-fonds.
5. Conversational Campaigns voor het Amsterdam Museum (EN)
Maurice Seleky
Taal: Engels
In deze workshop deelt Maurice Seleky, hoofd Communicatie & Marketing van het Amsterdam Museum, inzichten en praktijkvoorbeelden uit verschillende gesprekscampagnes die hij en zijn collega’s voor het Amsterdam Museum ontwikkelden rondom tentoonstellingen en projecten als De Gouden Koets, Refresh Amsterdam en Collecting the City waar en hoe complexe thema’s als identiteit, kolonialisme en racisme aan bod komen in de campagnes en communicatie.
Maurice Seleky is een ervaren leider in de creatieve en culturele industrie, senior communicatiestrateeg, moderator en auteur. Momenteel is Seleky hoofd Communicatie & Marketing en lid van het managementteam van het Amsterdam Museum. In 2021 werd hij genomineerd als ‘Cultuurmarketeer van het Jaar’ door Cultuurmarketing, het platform voor marketing- en communicatieprofessionals in de Nederlandse culturele sector. Seleky is ook regelmatig actief als moderator, podcastpresentator en spreker in het openbaar en neemt deel aan een breed scala aan publieke programma's. Daarnaast is Seleky auteur van de romans 'Ego Faber' en 'Een tragedie in New York' bij uitgeverij Ambo-Anthos.
6. Het belang van archivering met The Black Archives (EN)
Mitchell Esajas – The Black Archives
Taal: Engels
In deze workshop gaan we dieper in op het belang van archivering bij het dekoloniseren van historische narratieven. Tijdens deze workshop van The Black Archives word je meegenomen op een reis door een verzwegen geschiedenis van zwarte emancipatie en verzet aan de hand van de unieke collecties in het archief. De collecties omvatten verhalen over de migratiegeschiedenis van de Afrikaanse diaspora en andere migrantengroepen, het koloniale- en slavernijverleden en verborgen verhalen over racisme en discriminatie in de Nederlandse context. Uit deze verhalen kunnen we lessen leren voor hedendaagse vraagstukken zoals diversiteit, inclusie en dekolonisatie van het onderwijs. Wat is de rol van kennisproductie en universiteiten in het koloniale en slavernijverleden? Wat is het concept van dekolonisatie en verborgen geschiedenis van Zwarte emancipatie? In het kader van het herdenkingsjaar slavernijverleden gaan deelnemers in gesprek over 'Wat er na de komma' der excuses moet komen aan de hand van praktische voorbeelden zoals het project 'Geen Heling, Zonder Herstel' van The Black Archives. Deelnemers krijgen uiteindelijk de opdracht om een manifesto te maken voor herstel en heling en krijgen tools en tips mee.
Mitchell Esajas (Nederland, 1988) is medeoprichter van New Urban Collective, een netwerk voor studenten en jonge professionals met verschillende achtergronden met een focus op de Surinaamse, Caribische en Afrikaanse diaspora. In 2016 was hij medeoprichter van The Black Archives in Amsterdam, een cultureel centrum gebaseerd op een unieke verzameling en collecties boeken, documenten en artefacten die de geschiedenis van Surinamers en zwarte mensen in de Nederlandse context documenteren. The Black Archives ontwikkelt tentoonstellingen en publieksprogramma’s op basis van de collecties en urgente maatschappelijke vraagstukken.
