We simuleren interstellaire wolken met speciale plasma-expansies en chemische reacties op ijzige stofdeeltjes in ultrahoogvacuümopstellingen. Dit levert gegevens die nodig zijn om astronomische waarnemingen te interpreteren en de reactienetwerken in de ruimte te modelleren.

Prof.dr. Christoph Keller is per 1 januari bij de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemd tot hoogleraar Experimental Astrophysics. Keller was voorheen verbonden aan het Sterrenkundig Instituut in Utrecht dat wordt opgeheven.

Promotor: Prof.dr. H.V.J. Linnartz, Co-Promotores: S. Ioppolo, H.M. Cuppen

OB associations are loose groups of young, massive stars. They constitute the last stage of the massive starformation process, and the context in which new stars are formed.

This thesis takes steps toward understanding the interaction between gas-phase and solid-state molecules in star- and planet-forming regions.

Promotor: Prof.dr. S. Portegies Zwart

Lezing

High-angular-resolution observations of the circumstellar material have uncovered numerous and very diverse substructures in protoplanetary discs, raising the question of whether they are caused by forming planets or other mechanisms.

Promotor: Prof.dr. M. Franx, Co-Promotor: Rychard Bouwens

De eer was aan Professor Simon Portegies Zwart en doctor Jeroen Bédorf om voor het blad IEEE Software te schrijven.

One of the most important puzzles in modern astrophysics is the nature of dark matter.

Lezing, Studium Generale

In this thesis, the research focuses on the properties of dark matter and dark matter haloes and how they connect with the galaxies we can observe in the Universe.

In samenwerking met Rijksmuseum Boerhaave, naar aanleiding van de tijdelijke tentoonstelling 'Dichter bij het zwarte gat', te zien t/m 5 januari 2025.

How can we broaden youth participation in STEM Learning

Moleculen zijn de bouwstenen van het leven. Ze ontstaan door chemische reacties die plaatsvinden als atomen met elkaar botsen. In het ijle heelal zijn deze botsingen zeldzaam en de omstandigheden extreem. Toch zijn ook hier complexe moleculen te vinden en gebeuren er dus chemische reacties. Hoogleraar…

Alle superzware centrale zwarte gaten in sterrenstelsels blijken periodes te hebben dat ze materie uit hun nabije omgeving verorberen. Maar verder houden de overeenkomsten wel zo'n beetje op. Dat blijkt uit onderzoek van sterrenkundigen uit Groningen, Manchester, Leiden en Pretoria. Ze onderzochten…

Een team van astronomen, onder leiding van de Leidse astronoom Isabel Aleman, heeft voor het eerst een molecuul gevonden dat nodig is voor het ontstaan van water in planetaire nevels. Het onderzoek is op 17 juni gepubliceerd in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics.

Nieuw onderzoek onder leiding van de Leidse promovendus Lukasz Tychoniec wijst uit dat planeten rond jonge sterren – op kosmische schaal – in een 'oogwenk' van minder dan een half miljoen jaar worden geboren. Op basis van gegevens van het ALMA-observatorium in Noord-Chili en de Very Large Array in New…

Een internationaal team van astronomen heeft de tot nu toe beste driedimensionale weergave van het verre heelal gemaakt. Ze deden dat met het MUSE-instrument op de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili. Astronoom Jarle Brinchmann is tweede auteur van het artikel…

Met je onderzoek de krant halen, het is niet veel studenten gegund. Toch stond sterrenkundestudent Robin Mentel met zijn bacheloronderzoek in de NRC van 15 oktober.

In de rubriek Het Eeuwige Leven eert de Volkskrant sterrenkundige Jet Katgert-Merkelijn, die op 76-jarige leeftijd is overleden. ‘Ze hielp mannelijke collega’s, onder wie haar man, aan de bouwstenen voor hun ontdekkingen,’ schrijft Peter de Waard. ‘Maar ze was ook zelf een briljant astronoom.’

Professor Ewine van Dishoeck is met ingang van 1 april 2012 door het College van Bestuur en het Faculteitsbestuur benoemd tot Faculteitshoogleraar van de Universiteit Leiden. Als Faculteitshoogleraar is Ewine werkzaam bij de Sterrewacht Leiden en behoort zij tot de absolute top van haar vakgebied; Molecular…

Media over de hele wereld berichtten erover: de meest gedetailleerde beelden van sterrenstelsels tot nu toe, gemaakt door radiotelescoop LOFAR. Het internationale team achter deze fantastische resultaten werd geleid door Leah Morabito van Durham University, en bestond onder andere uit drie getalenteerde…

Theoretisch natuurkundigen Kevin Grosvenor en Sam Young hebben Marie Curie-beurzen toegekend gekregen voor onderzoek aan het Instituut Lorentz.

Sterrewacht Leiden is het sterrenkundig instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden.

Een internationaal team van astronomen heeft een hemelkaart gepubliceerd met daarop meer dan 25.000 superzware zwarte gaten. De kaart, gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics, is de scherpste hemelkaart op het gebied van de zogeheten lage radiofrequenties. De sterrenkundigen, onder wie…

Een team van sterrenkundigen onder leiding van wetenschappers van de Universiteit Leiden en de Universiteit van Amsterdam heeft via directe beeldvorming een reuzenplaneet ontdekt op enorme afstand van een zon-achtige ster. Waarom die planeet zo zwaar is en hoe die daar verzeild is geraakt, is nog een…

Op een miljard lichtjaar van de aarde is een gigantisch radiobrug ontdekt die twee clusters van sterrenstelsels verbindt. Uit de gloed van deze brug zijn magnetische velden waarneembaar. Dat ontdekten astronomen, waaronder Huub Röttgering en Reinout van Weeren van de Sterrewacht Leiden, met behulp…

Astronomen, onder leiding van Nienke van der Marel, hebben met de ALMA telescoop de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.

Tijdens het bestuderen van zestien jaar aan meetgegevens van jonge sterren ontdekte de Leidse masterstudent Sam de Regt dat twee van die sterren nog gehuld waren in geboortewolken. Nog niet eerder bracht iemand deze twee sterren zo scherp in beeld. Hij publiceert zijn opschoonmethode en de nieuwe afbeeldingen…

Een internationaal team van astronomen van onder andere de Leidse Sterrewacht, heeft voor het eerst een stukje van het donkere, kosmisch web in kaart gebracht. Het onderzoek versterkt de hypothese dat het jonge heelal bestond uit enorme aantallen, kleine groepjes pasgevormde sterren. De astronomen publiceren…

De Fritz Zwicky-prijs 2022 voor astrofysica & kosmologie is toegekend aan Prof. Ewine F. van Dishoeck voor haar baanbrekende, decennialange werk in de astrochemie en moleculaire spectroscopie, en voor haar leiderschap binnen de astronomische gemeenschap. De toekenning van de prijzen is vandaag bekendgemaakt…

Drie sterrenkundigen van de Universiteit Leiden hebben aangetoond dat er tussen bekende, ongevaarlijk geachte planetoïden toch ruimterotsblokken zitten die in de toekomst met de aarde kunnen botsen. Ze deden hun onderzoek met behulp van een kunstmatig neuraal netwerk. De resultaten zijn geaccepteerd…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft een wervelwind van stof en gruis ontdekt in een baan rond een jonge ster. In het gruis is zich mogelijk een planeet aan het vormen. Het team van wetenschappers deed de ontdekking in de tijd die bouwers en bedenkers van een astronomisch…

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

Van 4000 graden naar 8000 graden en weer terug, en dat binnen enkele tientallen jaren, dat is de temperatuurschommeling in vier gele hyperreuzen, extreem lichtsterke sterren op duizenden lichtjaren afstand van de Aarde. Een internationaal team van astronomen en sterrenkunde-amateurs onder leiding van…

Astronoom Henk Hoekstra is met ingang van 1 augustus benoemd tot hoogleraar Observationele kosmologie aan de Sterrewacht van de Universiteit Leiden.

A revolutionary supercomputer with energy-efficient parts that are available in the shops. Professor of Computational Astrophysics Simon Portegies Zwart has been awarded an NWO Medium Grant to build this processing giant, which will have the power of a supercomputer but requires only one percent of…

Een internationaal team van meer dan 200 astronomen uit 18 landen heeft honderdduizenden nooit eerder waargenomen sterrenstelsels gepubliceerd. De publicatie maakt deel uit van een project onder leiding van Leids hoogleraar Huub Röttgering. Media in binnen- en buitenland besteedden aandacht aan de o…

De helderheidspiek van de ring om het superzware zwarte gat van M87 is in een jaar tijd 30 graden tegen de klok in verschoven. Dat blijkt uit nieuwe beelden die het consortium van de Event Horizon Telescope heeft vrijgegeven.

Astronomen willen het heelal begrijpen, van de Oerknal tot nu, en hoe dit verder zal gaan. In Leiden concentreren ze zich daarbij op twee vragen: 'Hoe ontstaan sterren en planeten? en 'Hoe ontstonden in het jonge heelal sterrenstelsels en zwarte gaten?' Een nieuwe generatie telescopen – net klaar of…

Een groep internationale astronomen heeft het toonaangevende tijdschrift Astronomy & Astrophysics ervan overtuigd om een naamswijzigingsbeleid voor transgender personen en anderen in te voeren. ‘Het is echt frustrerend dat zo'n grote organisatie een initiatief van buitenaf nodig had om haar beleid inclusiever…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft na jaren speuren en het tarten van de grenzen van een telescoop, voor het eerst direct gepolariseerd licht opgevangen van een exoplaneet. Ze kunnen uit het licht afleiden dat er een schijf van stof en gas rond de exoplaneet draait…

Het is een team van Leidse astronomen gelukt om de eerste 100 miljoen jaar van de geschiedenis van de Oortwolk door te rekenen. Tot nu toe waren alleen stukjes van de geschiedenis los van elkaar bestudeerd. De wolk met zo'n 100 miljard komeetachtige objecten vormt een enorme schil aan de rand van ons…

Een team onder leiding van de Leidse promovendus Martijn Oei heeft bij toeval een radiostelsel ontdekt van minstens 16 miljoen lichtjaar lang. Het sterrenstelsel, vergelijkbaar met honderd Melkwegen op een rij, vormt de grootste structuur die tot nu toe gevonden is. De vondst trekt gangbare ideeën over…

Het Franse Astronomische Genootschap SAF (Société Astronomique de France) heeft zijn internationale sterrenkundeprijs, de Jules Janssen Prize, toegekend aan hoogleraar en IAU-president Ewine van Dishoeck voor haar wetenschappelijke verdiensten.

Op 4 december werd de exoplaneet aan de astronomische wereld gepresenteerd, die eind vorig jaar door drie Leidse studenten onder leiding van Ignas Snellen is ontdekt. Het blijkt een uniek object te zijn, een stuk groter dan Jupiter, en met bijna vijf keer zijn massa.

Vanaf een lanceerinstallatie in Frans Guyana gaat op 19 december de Europese satelliet Gaia de ruimte in om een zeer gedetailleerde driedimensionale kaart van het Melkwegstelsel maken. De Leidse astronoom Anthony Brown leidt het consortium dat de vloed aan meetgegevens gaat verwerken.