Tsjechov in het ‘echt’ lezen. Dat was Arie van der Ents drijfveer om aan de Universiteit Leiden bij Karel van het Reve Slavische taal- en letterkunde te gaan studeren. ‘De liefde voor Tsjechov is niet bekoeld’, vertelt Van der Ent vanuit zijn woning zestig kilometer ten zuiden van Kiev. ‘Maar voor de…

Jacques Waisvisz (98) is een van onze oudste, nog levende, alumni. Als Joodse student moest hij in de Tweede Wereldoorlog zijn studie voortijdig staken. Hoe blikt hij daar op terug en hoe verliep zijn leven daarna? ‘Men geloofde eerst niet dat de situatie hier ook zo ernstig zou worden.’

Historicus Marjan Schwegman is de nieuwe Cleveringahoogleraar. In haar oratie op 27 november vraagt ze aandacht voor Eduard Meijers, de Joodse hoogleraar die door de nazi’s werd ontslagen. Schwegman was onder andere directeur van het NIOD Instituut voor oorlogs-, holocaust- en genocidestudies.

Verhalen over verzet in de Tweede Wereldoorlog komen in de Nederlandse geschiedschrijving ruim aan bod: Hannie Schaft, Erik Hazelhoff Roelfzema en hoogleraar Cleveringa zijn enkele van de bekendste. Maar deze verhalen richten zich grotendeels op het Nederlandse nationale perspectief. Aan de andere kant…

De jaarlijkse dodenherdenkingen op de Dam en Waalsdorpervlakte, de Nederlandse excuses voor het slavernijverleden en de Cleveringa-oratie zelf: onze omgang met de geschiedenis is vaak vooral ritueel, vertelt Cleveringahoogleraar Frank van Vree die op 27 november zijn oratie uitspreekt.

De publicatie van de wereldberoemde roman Dokter Zjivago, verboden in de Sovjet-Unie en in 1957 in het Westen verschenen, leidde tot een van de grote culturele stormen tijdens de Koude Oorlog. Buitenpromovendus Petra Couvee schreef samen met de Amerikaanse journalist Peter Finn 'De zaak Zjivago', een…

Nederlandse militairen, rechters en politici tolereerden en verzwegen collectief het stelselmatig gebruik van extreem geweld tijdens de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië. Historici tonen aan hoe dat kon gebeuren. ‘Het was schandaalmanagement in plaats van preventie’, aldus de Leidse historicus en…

Er is weinig bekend over de Leidse studenten en medewerkers van de universiteit die omkwamen in de Tweede Wereldoorlog. Studenten onder leiding van hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Yra van Dijk gingen op onderzoek uit en komen met aanbevelingen.

Congres/symposium

Haar boek ‘Veel valse hoop’ over de Jodenvervolging in Nederland werd direct omarmd als een standaardwerk. De Duitse historicus Katja Happe hield op 26 november de Cleveringa-oratie. Ze is gefascineerd door de vraag: wanneer sta je op?

Individuele getuigenissen over de oorlog zijn een machtig wapen. ‘Moedige mensen als Cleveringa en voormalige troostmeisjes durfden zich uit te spreken en zorgden voor een betere toekomst.’ Dat stelt Japanoloog Carol Gluck in haar Cleveringa-oratie op 26 november.

Een groep vertrouwelingen waaronder een oud-student van Meijers voorkwam zijn deportatie naar een vernietigingskamp. Cleveringahoogleraar Marjan Schwegman openbaarde in haar oratie op 27 november de vervolgingsgeschiedenis van de Joodse hoogleraar Eduard Meijers.

Nederlandse militairen gebruikten structureel en extreem geweld tegen de Indonesiërs, zo blijkt uit nieuw onderzoek. In zijn boek Soldaat in Indonesië (publicatie eind oktober) trekt historicus Gert Oostindie uit andere bronnen dezelfde conclusie. Hij presenteert nieuwe bevindingen en maakt duidelijk…

Je kunt er bijna niet omheen als je snel satellietinternet wil aanleggen. Het bedrijf Starlink van Elon Musk is 'almachtig in de ruimte' (Volkskrant). De Volkskrant schreef een uitgebreid artikel over hoe het zit en wat de gevaren en de alternatieven zijn. Ze interviewden hiervoor verschillende experts,…

Het einde van het jaar betekent vaak terugblikken met lijstjes, overzichten en verhalen. Dit laat zich mooi combineren in een lijst van alle boeken die diverse politicologen van de Universiteit Leiden dit jaar hebben uitgebracht. Op boekengebied hebben deze wetenschappers namelijk zeker niet stilgezeten.…

Vanaf 18 januari is via de website van de UBL de online tentoonstelling Beelden van de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949, te bekijken. De tentoonstelling is het resultaat van samenwerking tussen het Koninklijk Instituut voor Taal, Land en Volkenkunde (KITLV) en de Universitaire Bibliotheken…

Carolien Stolte heeft een Early Career Award ontvangen van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Ze kreeg deze prijs voor haar onderzoek naar de rol van informele Afro-Aziatische netwerken in de Koude Oorlog. Voor dit vernieuwende onderzoeksbeeld ontving ze de prijs, een bedrag…

Historica Carol Gluck spreekt op 26 november over collectieve herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, met name in Azië. Haar oratie is op de jaarlijkse gedenkdag van de protestrede die Rudolph Cleveringa in 1940 hield tegen het ontslag van Joodse collega-professoren.

Hoe verminder je agressie als twee partijen met elkaar in strijd zijn? Het promotieonderzoek van psycholoog Lennart Reddmann laat zien dat het zin heeft om een vreedzaam alternatief te bieden. Al profiteert vooral de aanvallende partij van zo’n oplossing.

Frank van Vree, emeritus hoogleraar Geschiedenis van oorlog, conflict en herinnering, is dit jaar de nieuw Cleveringahoogleraar van de Universiteit Leiden.

Historica Carol Gluck spreekt op 26 november over collectieve herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog, met name in Azië. Haar oratie is op de jaarlijkse gedenkdag van de protestrede die Rudolph Cleveringa in 1940 hield tegen het ontslag van Joodse collega-professoren.

In het collectieve geheugen is lang hard geoordeeld over de Joodse Raad. Dat beeld behoeft bijstelling, beargumenteert universitair docent Bart van der Boom in zijn nieuwe boek ‘De politiek van het kleinste kwaad’.

Hoe is het om elke dag met de top uit jouw werkveld te werken? International Studies-alumnus Niels Drost weet daar alles van. Hij werkt momenteel als junior onderzoeker aan het Clingendael Instituut.

Vrouwen spelen in de Iraanse literatuur over de Iran-Irakoorlog (1980-1988) een belangrijke rol achter het front. Maar verhalen over vrouwen als martelaar zijn een zeldzaamheid. Saeedeh Shahnahpur houdt er 16 februari een lezing over.

De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) heeft een Russische hackoperatie voorkomen op de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag. Wetenschappers Paul Abels, Willemijn Aerdts, Constant Hijzen en Sergei Boeke van het Institute of Security and Global Affairs reageerden…

De kunstcommissie van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid heeft deze maand twee aankopen gedaan.

Het aprilnummer van Leidschrift van 2014, 'Identiteit door strijd. Migranten en minderheden ten tijde van de Eerste Wereldoorlog' bevat bijdragen van verschillende stafleden van het Instituut voor Geschiedenis.

De strijd om teruggave van in en rond de oorlog geroofde kunst is tegenwoordig heviger dan ooit. Kleinkinderen en achterkleinkinderen doen er alles aan om het kunstbezig dat in de oorlog is verdwenen op te eisen.

Arie Bijl promoveerde in 1938 in de Natuurkunde in Leiden, maar overleed in 1945 in concentratiekamp Neuengamme. Hoogleraar Sense Jan van der Molen sprak op de Arie Bijlhof in Oegstgeest over deze bijna vergeten verzetsheld.

Ben de Jong, gastonderzoeker bij het Institute of Security and Global Affairs, vertelt bij NPO Radio 1 over desinformatie bij de Europese Unie.

Deze week werd bekend dat een oud-FBI-rechercheur Vince Pankoke mogelijk had ontdekt wie Anne Frank heeft verraden aan de Duitse politie. Het zou gaan om notaris Arnold van den Bergh, lid van de Joodse raad, die adressen met onderduikadressen zou hebben doorgespeeld. Historicus Bart van der Boom vertelt…

De Amerikaanse president Donald Trump is al aangekomen in Singapore waar de nucleaire top plaatsvindt. Hij zal in gesprek gaan met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Maar wat kunnen we eigenlijk verwachten van deze historische gebeurtenis? RTL Nieuws sprak met Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies…

Oplossingen bedenken voor het conflict tussen Israëliërs en Palestijnen: met die niet geringe opdracht gaat de Peace Academy in Den Haag van start. Twaalf studenten uit verschillende conflictgebieden beginnen samen met hoogleraar Maurits Berger een creatief denkproces met als doel: basisvoorwaarden…

Met archeologische technieken is de plek gevonden waar de nu 83-jarige Jits van Straten in de oorlog verborgen zat. Daan Postma, alumnus van Saxion en nu masterstudent Archeologie in Leiden, vond het hol samen met een medestudent terug.

Lezing, Lezing onderdeel van serie

Herta Mohr was een veelbelovende Egyptoloog die omkwam in Bergen-Belsen. Jurist Amandus Wolfsbergen stierf in Auschwitz, niet wetende dat zijn werk decennialang gezaghebbend zou zijn. Dankzij onderzoek van promovendus Adriënne Baars is de universitaire lijst van ‘Leidse’ oorlogsslachtoffers nu aangevuld…

De opening van het academisch jaar stond dit jaar in het teken van vrede en veiligheid. De oorlog in Oekraïne en de klimaatcrisis zorgen voor roerige tijden. Tijdens de ceremonie werd dan ook stilgestaan bij wat de academische gemeenschap en universiteiten kunnen betekenen in tijden van crises en co…

Oekraïners zijn nazi’s en mensen uit het Westen satanisten aldus Russische propaganda. Egbert Fortuin vindt dat we de propaganda serieus moeten nemen.

Fotograaf en antropoloog Teun Voeten is al decennialang getuige van grote politieke brandhaarden. Dat bracht hem een avontuurlijk leven en leverde hem een doctorstitel op. Hij promoveerde eind 2018 op Mexicaans drugsgeweld.

Korea biedt het westen kansen, onder meer op cultureel en economisch vlak, als we onszelf over onze Azië-angst heenzetten. Ook kan zo een verwoestende oorlog met Noord–Korea worden voorkomen, betoogt hoogleraar Koreastudies Remco Breuker. Over zijn onderzoek is nu een webdossier online.

'Crisis and change in European Union foreign policy.' Dat is de titel van het boek van Nikki Ikani dat vorige maand verscheen. Vijf vragen aan de schrijfster over haar boek. Presentatie: 5 en 20 april.

Met ingang van 1 september 2015 is Isabelle Duyvesteyn benoemd tot hoogleraar ‘Global History’. Zij is aangesteld bij het Instituut voor Geschiedenis. Ze zal gaan doceren aan de bacheloropleiding International Studies en de masteropleiding International Relations.

De formerende partijen willen asiel tot crisis bestempelen. Bij Op1 is hoogleraar Marlou Schrover kritisch op dat plan.

De herdenking van verzetsdaden wordt in Polen misbruikt om de geschiedenis van de Holocaust te vervalsen. Dat stelde Cleveringahoogleraar Jan Grabowski in zijn oratie op 26 november. Cleveringahoogleraar Barbara Engelking wees in haar oratie op de veelal onverschillige en passieve houding van de Poolse…

In 1969 verklaarde Indië-veteraan Joop Hueting in een spraakmakend televisie-interview dat hij en andere Nederlandse militairen in Indonesië oorlogsmisdaden hadden gepleegd. De regering liet vervolgens door Cees Fasseur een onderzoek uitvoeren en kwam op grond daarvan tot de slotsom dat zich tijdens…

Vóór de oorlog maakten Joden deel uit van het alledaagse leven in tal van Nederlandse steden en dorpen. Anders, maar wel gelijk. Door de Shoah lijkt het alsof al die duizenden families die hier woonden, er nooit helemaal bij hoorden. Niets is minder waar. Zij drukten een eigenzinnig stempel op vrijwel…

Canada beschuldigt India van de moord op een prominente sikh-leider. Ben de Jong praat hierover in het AD.

Christiaan Snouck Hurgronje was de eerste westerling die in Mekka fotografeerde en speelde een belangrijke rol bij de onderwerping van Atjeh. Wim van Den Doel, hoogleraar Algemene Geschiedenis, schreef een biografie over Snouck Hurgronje en vertelt in het AD meer over het leven van deze Oosterhouter…

Deze week was het 100 jaar geleden dat er een eind kwam aan de Eerste Wereldoorlog en het Duitse Keizerrijk viel. Hoe verging het Duitsland na deze oorlog? Patrick Dassen, universitair docent, schoof aan bij Met het Oog Op Morgen.

Ben de Jong, inlichtingen-deskundige en gastonderzoeker en -docent bij het ISGA aan de Universiteit Leiden, werd geciteerd in een artikel in het Algemeen Dagblad over topografische kaarten die de Russen tijdens de Koude Oorlog gebruikten. De Sovjet-Unie beschikte over een ongelofelijke hoeveelheid…