Antoaneta Dimitrova, Hoogleraar Comparative Governance, schreef in haar column bij het Montesquieu Instituut over de Bulgaarse nationale verkiezingen van afgelopen 4 april.

Promovendus Ludwig Hoffmann gaat dankzij een Rubiconbeurs die hij op 11 april won twee jaar naar Harvard University in de VS. Met behulp van theoretische modellen bestudeert hij biologische materialen, bijvoorbeeld tijdens de morfogenese. Dit is het proces waardoor weefsels of organismen hun vorm ontwikkelen.…

De nieuwste generatie kunstmatige intelligentie, artificial intelligence (AI), kan met natuurlijk taalgebruik complexe vragen en opdrachten beantwoorden. Eind 2022 lanceerde OpenAI de chatbot ChatGPT. De toepassing van ChatGPT heeft gezorgd voor een hype die veel mensen in het onderwijs bezighoudt.…

Lezing

Van energietransitie tot stikstofcrisis: kunstmatige intelligentie kan er flink bij helpen. Onderzoekers van de drie Zuid-Hollandse universiteiten brengen dat samen in een stroomversnelling. Drie van hen vertellen over de samenwerking in onderzoek naar AI voor Energie en Duurzaamheid in het Zuid-Hollandse…

Ernstigere droogtes die ook langer zullen aanhouden: het wordt vooral een probleem voor geïrrigeerde landbouwgrond. Gemengde bossen met een verscheidenheid aan plantensoorten zijn het minst kwetsbaar. Dit ontdekte milieuwetenschapper Qi Chen. Zij vergeleek de effecten van droogte op verschillende ecosystemen…

supercomputer ALICE is uitgebreid. Hierdoor kunnen onderzoekers en studenten met zwaardere modellen werken. Van onderzoek naar taal tot scans van hersenactiviteiten, de uitbreiding is goed nieuws voor uiteenlopende onderzoekers.

Niet alleen donkere materie, maar ook gewone materie en donkere energie worden gevolgd in de grootste kosmologische computersimulatie ooit. In de FLAMINGO-simulatie zie je over de loop van miljarden jaren virtuele sterrenstelsels en clusters van sterrenstelsels ontstaan. Dat is geen makkelijke klus:…

Een samenwerking tussen taalkundigen, geografen en antropologen moet duidelijk maken hoe talen zich gedurende duizenden jaren hebben verspreid door Zuid-Amerika. Universitair hoofddocent Rik van Gijn is verantwoordelijk voor de taalkundige kant van dit NWO-project.

Het lukte David Versluis om een babydarm virtueel na te bootsen. Dat is belangrijk voor onderzoek naar verbeteringen in kunstmelk. Zulk onderzoek vindt nu vooral aan de hand van poepluiers plaats, en dat werkt niet optimaal. Versluis promoveert 23 april.

Waterkrachtcentrales hoeven niet funest te zijn voor vissers en natuur. Dan moeten we nieuwe dammen strategischer plaatsen, maar ook sommige bestaande dammen aanpassen of zelfs verwijderen. Dat lieten Valerio Barbarossa en Rafael Schmitt zien met een computermodel van het Aziatische Mekong-bekken.

Het onderzoek van Marloes van Moort richt zich op validatieprocessen in de context van begrijpend lezen. De resultaten laten zien dat lezers tijdens het lezen tekstuele informatie ‘toetsen’ aan informatie uit de tekst én uit hun eigen kennis. Het onderzoek levert een belangrijke bijdrage aan verdere…

De Leidse natuurkundigen Alexandre Morin en Samadarshi Maity bestuderen zelforganisatie en flocking-verschijnselen. Ze werpen licht op zwermgedrag, wat helpt om te begrijpen hoe het kan dat vogels in een zwerm niet botsen. Met plastic microkralen creëerden ze een experimentele opstelling en ze ontwikkelden…

Leidse onderzoekers hebben een nieuw model ontwikkeld om immunotherapie tegen kanker te verbeteren. Met een 3D-printer creëren ze mini-tumoren in een omgeving die lijkt op menselijk weefsel. Ook ontwikkelden ze een manier om in real-time te volgen wat er tijdens tests in deze mini-tumoren gebeurt.

Elektrische binnenoorprothesen zoals Cochleaire Implantaten (CI's) helpen dove en ernstig slechthorende personen om veel van hun communicatiemogelijkheden terug te krijgen. De prestaties van CI's in sociale omgevingen zijn echter niet optimaal. Het nieuwe project "Machine learning To Enhance teMPoral…

Drie Leidse wetenschappers ontvangen een prestigieuze Vici-beurs. Dat maakte de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) dinsdag bekend. Het gaat om twee onderzoekers aan de Universiteit Leiden en één onderzoeker die verbonden is aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC)…

Zeg je Nederlandse politiek, dan zeg je polderen. In de Volkskrant geeft hoogleraar Henk te Velde zijn visie op de hang naar consensus.

Met statistische modellen geeft Marta Fiocco artsen meer zekerheid. Bijvoorbeeld over de overlevingskans van kankerpatiënten. Of over de beste dosis bij een chemotherapie. ‘Je wilt kanker bestrijden, maar niet met meer gif dan nodig is’, zegt ze in Leidraad.

ICT, Onderwijs

Onderwijs

Onderzoekers stellen in ‘Science’ dat het Proto-Indo-Europees ongeveer 8.120 jaar geleden ontstond in een gebied ten zuiden van de Kaukasus. Universitair docent Guus Kroonen vindt dat onwaarschijnlijk, zo stelt hij in NRC.

Rechtsgeleerdheid, Instituut voor Metajuridica, Van Vollenhoven Instituut

Lezing

Onderzoekers en beleidsmakers bespraken de belangrijke kwesties op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) tijdens de SAILS-conferentie The Future of AI is Here (and Guess What … it’s Human). Waar liggen de kansen en wat zijn de gevaren?

Een internationaal team van astronomen heeft het eerste ‘chemische profiel’ van de atmosfeer van een exoplaneet onthuld. Het team, waaronder de Leidse sterrenkundig Yamila Miguel en provenda Amy Louca, maakten het profiel met de zogeheten Early Release Science-data van de James Webb Space Telescope.…

Kan je superslimme materialen ontwerpen die een langetermijngeheugen hebben en daarom in staat zijn om te leren? Dat is wat bachelorstudent Natuurkunde en Wiskunde Daan de Bos probeerde te achterhalen tijdens zijn scriptieonderzoek. Bij het toepassen van theorieën uit machine learning op materialen…

De één ontdekte dat slagaderverkalking op een auto-immuunziekte lijkt, de ander ontwikkelde een systeem dat gaat helpen bij de zoektocht naar nieuwe medicijnen. Zowel Marie Depuydt als Jurren de Groot ontvingen daarom op dinsdagavond 4 juni een Krijn Rietveld Memorial Innovation Award.

Medisch psycholoog Willeke Kitselaar ontwikkelde op basis van een grote medische database een model dat helpt patiënten met aanhoudende lichamelijk klachten eerder te voorspellen. ‘Ik raad huisartsen ook aan in een vroeger stadium een vragenlijst af te nemen over zowel fysieke als mentale klachten.’…

Vanaf woensdag 13 juli 2022 zal Leiden 4 dagen lang het Europees wetenschappelijke middelpunt zijn met het grootste interdisciplinaire congres van Europa, het EuroScience Open Forum (ESOF). We spreken met Marja Spierenburg, hoogleraar Anthropology of Sustainability and Livelihood. Naast keynote speaker…

Protonentherapie is een nieuwe manier om kanker te behandelen waarbij de bestralingsdoses preciezer worden afgegeven. Dit zorgt voor minder schade aan omliggend weefsel en minder bijwerkingen. Prof. dr. Marco van Vulpen is medisch directeur van HollandPTC in Delft waar wordt onderzocht wat de maatschappelijke…

Nederland en China kunnen van elkaar leren slimmer om te gaan met afvalwater uit huishoudens en veeteelt. Leidse, Wageningse en Chinese wetenschappers gaan samen met betrokkenen werken aan haalbare oplossingen die milieu, gezondheid en economie vooruit helpen.

Hoe helpen demonstratie-experimenten in de klas leerlingen om te leren chemisch redeneren? Dat onderzocht Marie-Jetta den Otter, promovendus bij het ICLON. Zij verdedigt haar proefschrift op 6 december.

Een team van Europese astronomen heeft een weersysteem op basis van silicaat gevonden op een wollige gasplaneet rond de ster WASP-107. Het is voor het eerst dat astronomen zandwolken en -regen vinden. Ze concluderen bovendien dat de temperatuur dieper in de atmosfeer snel stijgt. 'De aanwezigheid van…

Sinds 8 januari is Sarah Wolff hoogleraar International Studies en Global Politics. Tijd voor een korte kennismaking over haar vakgebied en academische interesses.

De relevantie van inclusieve communicatie in deze tijd van globalisering, internationalisering en wereldwijde migratie is groot omdat nagenoeg iedereen met mensen uit verschillende landen en van verschillende religies te maken heeft. Nu worden mensen met een andere achtergrond nog vaak ‘culturalistisch’…

Vijf projecten met een Leidse hoofdaanvrager krijgen een Open Science Fund-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek.

In de Volkskrant stelt Susanne Kamerling, associate fellow bij het ISGA, dat met Poetins invasie in Oekraïne ook het strategisch partnerschap tussen Rusland en China wordt getest.

Moderne mensen en neanderthalers leefden in Frankrijk en Noord-Spanje mogelijk tot 2.900 jaar naast elkaar totdat de neanderthalers verdwenen. Dat schrijven archeologen van de Universiteit Leiden en Cambridge University in een nieuwe publicatie in Scientific Reports.

Weleens gehoord van conversationele kunstmatige intelligentie (AI)? Iedereen die wel eens met Siri of Alexa communiceert, kent deze technologie. We gebruiken conversationele AI tegenwoordig dagelijks en het wordt steeds belangrijker in dienstverlening en verkoop. Een consortium van Nederlandse wetenschappers…

De uitdrukking ‘zingen als een nachtegaal’ moet misschien wel letterlijker worden genomen dan gedacht. Gedragsbioloog Verena Ohms toont in haar promotieonderzoek aan dat menselijke spraak en vogelzang meer overeenkomsten hebben dan eerst werd aangenomen. Ohms promoveert dinsdag 3 mei.

Met optimale combinaties van antibiotica kun je bacteriën beter bestrijden en tegelijk voorkomen dat ze snel resistent worden. Wetenschappers uit vijf Europese landen gaan zulke combinaties vaststellen en anderen helpen dat te doen. De Leidse hoogleraar Coen van Hasselt coördineert het project.

Doğukan Yilmaz koos voor een studie die aansloot bij zijn lievelingsvakken, en dat pakte goed uit. Voor zijn bachelorthesis ontwikkelde hij een nieuw model om een belangrijke chemische reactie beter te voorspellen. ‘Op de grens van wat mogelijk is op bachelorniveau,’ schrijven zijn begeleiders. Dankzij…

Hoe gaan we om met grote uitstoters van broeikasgassen? Zorgen scholen voor een sociale inclusieve omgeving voor alle kinderen? En hoe beschermen we de natuur? Deze vragen hebben twee dingen gemeen: het zijn complexe wereldwijde uitdagingen en data kunnen helpen om ze te beantwoorden. Mitra Baratchi…

Universitair docent Steven Lauritano heeft een Comenius Teaching Fellow-beurs gekregen. Lauritano gaat de beurs van 50.000 euro gebruiken om het hybride onderwijs in lessen met objecten te verbeteren.

Door efficiënter te bemesten met fosfor, is het mogelijk om te voldoen aan de vraag naar voedsel in 2050, zonder wereldwijd meer oppervlakte aan landbouwgrond te gebruiken. Dat ontdekten milieuwetenschapper José Mogollón en collega’s door verschillende toekomstscenario’s voor de voedselproductie en…

Hoe gaan mensen om met spanningen en stress, veroorzaakt door sociale veranderingen? Om dat te onderzoeken heeft de nationale wetenschapsfinancier NWO het project van de Leidse onderzoeker Daan Scheepers en Naomi Ellemers (Universiteit Utrecht) gehonoreerd. Scheppers: 'Ons ultieme doel is om polarisatie…

Protosterren, data science en de James Webb ruimtetelescoop, Adriaan Janssens nieuwsgierigheid reikt tot de sterren. In de dubbele bachelor Natuurkunde en Sterrenkunde kwam hij perfect tot zijn recht, blijkt ook uit zijn nominatie voor de titel Leiden Science Young Talent 2024.

SAILS hield samen met CAIRELab, het AI-expertisecentrum van het LUMC, een bijeenkomst waar zorgprofessionals en computerwetenschappers elkaar ontmoetten. De ontmoeting bleek vruchtbare aarde voor het ontstaan van samenwerkingen.

Maar liefst zeven eerstejaarsstudenten van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen zijn als jonge talenten in de prijzen gevallen. Daarnaast lauwerde de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen ook drie masterstudenten en een Sterrenkundeproject tijdens een bruisende uitreikingsmiddag…

Voor elke patiënt het juiste geneesmiddel in de juiste dosering, dat is iets waar de medische wetenschap naar streeft. ‘Personalised medicine’ noem je dat. Maar er is veel onderzoek voor nodig met patiëntgegevens. En die liggen, onder andere door de privacywetgeving, niet voor het oprapen. Onderzoekers…