Lezing, Studium Generale

Er is momenteel veel discussie rondom ChatGPT, een geavanceerde chatbot die gebruikmaakt van Artificial Intelligence (AI). ChatGPT is gebaseerd op een Large Language Model (LLM) dat getraind is op enorme hoeveelheden tekst, waardoor het veel kennis heeft van grammatica, woordbetekenissen en contextuele…

Binnen onderzoek wordt in toenemende mate Text- & Datamining (TDM) toegepast om uit ongestructureerde data (tekst) en gestructureerde data (data in databases) informatie en kennis te extraheren.

Het Centre for Digital Scholarship verzorgt training, workshops en presentaties voor medewerkers van de Universiteit Leiden, waarin de vele uiteenlopende kanten van digital scholarship aan bod komen.

Met de schepping van James Bond legde de auteur Ian Fleming de grondslag voor een ongekend succesvol media-fenomeen. In 1953 verscheen het eerste boek met James Bond in de hoofdrol en sindsdien is hij de hoofdpersoon geweest in boeken, films, stripverhalen en computerspellen. Op 30 september verschijnt…

Overzicht van databases, naslagwerken en websites voor onderzoek in de film- en literatuurwetenschap.

Heeft u al langer plannen om wetenschappelijk onderzoek te doen op basis van de uitgebreide digitale collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden? Dan is het Fellowship Program for Digital Scholarship, gesponsored door Elsevier, echt iets voor u.

Het Caribisch gebied van vandaag is fundamenteel gevormd door haar koloniale verleden en globalisering. Als gevolg van het kolonialisme heeft praktisch iedereen die er woont voorouders die afkomstig zijn van een ander continent. De effecten daarvan zijn nog altijd te zien in de regio. Caribische schrijvers…

Koreaspecialist Koen De Ceuster heeft zo’n 1200 posters uit Noord-Korea samengebracht in een database. De posters zijn volgens De Ceuster van onschatbare waarde voor wetenschappers die het gesloten land beter willen bestuderen. De database wordt op 15 juni gepresenteerd in Leiden.

Bibliotheek, Onderwijs, Onderzoek

Tijdens de uitreiking van de Christiaan Huygensprijs op 16 oktober, heeft wiskundige Rosa Schwarz een eervolle vermelding ontvangen. Schwarz, voormalig promovendus van het Mathematisch Instituut, ontving de vermelding voor haar proefschrift ‘Logarithmic approach to the double ramification cycle’.

Al jarenlang is de discussie rond Zwarte Piet in Nederland een van de meest controversiële onderwerpen in de publieke sfeer. En de hevigheid van het debat is niet veel minder geworden in deze tijd. Volgens sommigen is Zwarte Piet slechts een personage binnen een onschuldige traditie gericht op kinderen,…

Tijdens de bestorming van het Capitool in de Verenigde Staten in januari 2021, verstoorden demonstranten het democratische proces in naam van ‘echte democratie’. Zowel verkozen volksvertegenwoordigers als de Capitool-bestormers zeiden te handelen in naam van ‘het volk’. Het incident illustreerde het…

Universitaire Bibliotheken Leiden bewaart in de oosterse collecties enkele zeer oude Koranfragmenten. Dankzij een analyse met de C14-methode blijkt nu dat de alleroudste fragmenten stammen uit de tweede helft van de zevende eeuw, ongeveer 30 tot 70 jaar na de dood van de Profeet Mohammed.

Op woensdag 12 oktober organiseert de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) vier lezingen over een opmerkelijke verzameling aantekenboekjes uit de vroege elfde eeuw, thans bewaard in Leiden. Ze zijn vervaardigd door de Franse monnik Ademar van Chabannes. Spreker Ad van Els schreef een diepgravende…

Er wordt in de studie economie nauwelijks meer aandacht besteed aan de Nederlandse economie en de Nederlandse instituties. En dat baart Wilmar Bolhuis, universitair docent aan de Universiteit Leiden veel zorgen.

Liesbeth Van Vliet krijgt erkenning voor haar onderzoek naar de communicatie tussen arts en patiënt en de invloed daarvan op de zorgkwaliteit. De Leidse gezondheidspsycholoog Van Vliet ontvangt één van de vier Heineken Young Scientists Award 2022 voor veelbelovende jonge onderzoekers, werkzaam in Ne…

Op 25 mei heeft Stichting Academisch Erfgoed (SAE) onder de titel ‘Dicht het zwarte gat’ in Rijksmuseum Boerhaave een handreiking gepubliceerd voor selectie, behoud en blijvende toegankelijkheid van digitaal geboren academisch erfgoed. Het rapport is een oproep aan besturen van academische instellingen…

In november zijn er Tweede Kamerverkiezingen, maar niet iedereen gaat stemmen. Hoe komt dat, en hoe erg is dat? Internationaal onderzoek naar opkomstpercentages bij verkiezingen werpt nieuw licht op deze vraag – en biedt alternatieven.

In 2022 werd iedere euro in Nederland ongeveer 10% minder waard, prijsstijgingen vergelijkbaar met de stagflatie-periode van de jaren 1970. In hetzelfde jaar halveerde de waarde van de Argentijnse peso, terwijl prijzen in China slechts met 2% stegen. Hoe goed begrijpen we de economische mechanismen…

Overzicht van databases, naslagwerken en websites voor onderzoek in de wetenschapsgeschiedenis

Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) organiseerde in samenwerking met Elsevier een reeks online seminars over de uitdagingen rond Reproducible Research. Tijdens de seminars deelden internationale sprekers hun ervaringen met reproduceerbaarheid van onderzoek en werden richtlijnen besproken die kunnen…

De Universiteit Leiden kent een actieve community die Open Science wil stimuleren: transparantie in alle fasen van het onderzoek door elke stap nauwkeurig en openbaar vast te leggen. ‘Het is nu de tijd om je open te stellen’, zeggen de psychologen Anna van ’t Veer en Zsuzsika Sjoerds. De noodzaak van…

Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie, nu dertig jaar geleden, verloor Rusland veel aanzien, invloed en gebied. Het aantreden van Poetin leidde een keerpunt in: Rusland heeft zich terug opgewerkt tot een belangrijke wereldspeler die ook in de eigen regio steeds meer invloed verwerft. Soms deed ze dat…

Met steun van bedrijven en particuliere stichtingen verwelkomen de Universitaire Bibliotheken Leiden en het Scaliger Instituut circa 15 tot 20 Fellows en gastonderzoekers per jaar om materiaal in de Bijzondere Collecties te raadplegen en te onderzoeken. Ook dit jaar ontving het Scaliger Instituut een…

Ze hadden geen Twitter, maar wel brochures: katholieken en 'moderne protestanten' tussen 1840 en 1870. Daarmee bevochten ze vol passie elkaars ideeën. Ineke Smit maakte een catalogus van de brochures uit de collectie van de Universiteitsbibliotheek en overziet de discussie. Promotie 17 september.

Nederlandse influencers als Romy Boomsma en Nina Pierson hebben een enorm bereik op Instagram en delen daar steeds vaker boekentips. Onderzoeker Aafje de Roest wil weten hoe de leescultuur die zij promoten eruitziet en wat het effect ervan is op het leesgedrag van de veelal jonge vrouwelijke volgers…

Op 31 januari 2020 verliet Groot-Brittannië officieel Europese Unie. Nieuwe regelgeving waarover beide partijen het eens werden werd van kracht op 1 januari 2021. Welke politieke invloed heeft Brexit gehad? Hoe denken Britten en Europeanen over elkaar na moeilijke onderhandelingen en harde retoriek?…

Maken we het diner vegetarisch dit jaar? Houden we het toetje hetzelfde? Waar vind ik inspiratie voor een diner tijdens de feestdagen? Voor lezers die deze vragen nog graag even voor zich uit schuiven, voor zij die graag een goed verhaal bij hun culinaire bijdrage vertellen, of voor wie gewoon meer…

Spanningen tussen Israël en Palestina liepen in mei opnieuw hoog op, met honderden – vooral Palestijnse – doden tot gevolg. Nu een staakt-het-vuren enige respijt lijkt te geven is er gelegenheid om te reflecteren op de geschiedenis van het conflict. Zijn er lessen te trekken uit het verleden? Hoe schrijven…

In de laatste vijftig jaar heeft China zich ontwikkeld van een onderontwikkeld en naar binnen gericht land tot een belangrijke speler in de wereldpolitiek. China doet zichzelf gelden op het wereldtoneel, niet alleen in relatie tot Taiwan, Japan en andere landen die aan de Zuid-Chinese zee grenzen, maar…

Congres/symposium

Op 17 maart mogen Nederlanders naar de stembus om een nieuw parlement te kiezen. Wat zijn de belangrijkste issues, trends en tradities die deze verkiezingen kenmerken? Leidse stafleden brengen de belangrijkste ontwikkelingen in kaart en benaderen deze op een wetenschappelijke manier. Deze leeslijst,…

Oplossingen bedenken voor het conflict tussen Israëliërs en Palestijnen: met die niet geringe opdracht gaat de Peace Academy in Den Haag van start. Twaalf studenten uit verschillende conflictgebieden beginnen samen met hoogleraar Maurits Berger een creatief denkproces met als doel: basisvoorwaarden…

Op donderdag 24 maart zijn Karwan Fatah-Black, universitair hoofddocent koloniale geschiedenis, Alicia Schrikker, universitair hoofddocent algemene geschiedenis, en Carl Haarnack, oprichter van Buku – Bibliotheca Surinamica, te gast in de online boekensalon van Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL).…

Bart Barendregt krijgt een Vici beurs Voor zijn onderzoeksproject ‘Eén tussen de Nullen, een Antropologie van Artificial Intelligence in Islam’.

Van geschreven taal tot analyse van dierengeluiden; ieder AI-gerelateerd onderwerp komt aan bod. Tijdens de Nacht van Ontdekkingen kun jij je in de UB laten meevoeren op een artistieke en wetenschappelijke reis door de volledige geschiedenis van informatie, kennisdeling en het woord.

Onze blik op het Midden-Oosten zit vol stereotypen die heftige gevolgen hebben gehad voor haar bevolking. Wat is mythe en wat is realiteit? Hoe zijn deze stereotypen ontstaan? Welke gevolgen hebben ze gehad? Deze vragen worden beantwoord in deze leeslijst.

Maar liefst 21 onderzoeksprojecten van Leidse wetenschappers hebben een Veni-subsidie gekregen van wetenschapsfinancier NWO.

Workshop

In november verwelkomde de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) de eerste Lingling Wiyadharma Fellows in de leeszaal Bijzondere Collecties. Fellows Chin Nyuk Tin, Evi Fuji Fauziyah en Arman AZ doen alle drie verschillende onderzoeken. Toch zijn hun doelen hetzelfde: bruggen slaan tussen Zuidoost-Azië…