De beweging van deeltjes in het heelal beschrijven. Dat is wat een groep astronomen van de Sterrewacht in Leiden doen aan de hand van simulaties. Hoogleraren Joop Schaye en Koen Kuijken spreken over de nieuwste ‘FLAMINGO-simulatie’ in de Volkskrant en Trouw.

Leidenaar Jos Agasi mag het kunstwerk maken voor het atrium van het nieuwe Gorlaeus Gebouw. Zijn werk is gekozen uit verschillende inzendingen en is straks de blikvanger in het gebouw. De kunstenaar heeft een fascinatie voor licht en gebruikt dat om samen met allerlei materialen, objecten en ruimtes…

Vandaag zijn de eerste fullcolour beelden van de kosmos van ESA’s ruimtetelescoop Euclid gepresenteerd. Nooit eerder was een telescoop in staat om zulke haarscherpe astronomische beelden te maken van zo'n groot deel van de hemel en zo ver het diepe heelal in. De vijf beelden illustreren het volledige…

Universitair docent Stephanie Noach heeft de Dissertatieprijs van Stichting Praemum Erasmianum gewonnen. Ze ontvangt de prestigieuze prijs voor haar onderzoek naar duisternis in hedendaagse kunst uit Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.

In de hoop iets te leren over het menselijke brein, maken Leidse onderzoekers een opstelling om enkele fotonen, lichtdeeltjes, in iemands oog te schieten. ‘Het oog is een doorgang naar de hersenen.’

Niet het licht, maar de afwezigheid ervan ving een paar jaar geleden de aandacht van Stephanie Noach. Met haar onderzoek naar darkness in kunst, wil ze laten zien hoe duisternis koloniale beeldvorming kan bevragen en soms zelfs ondermijnen.

Ruimtetelescoop Euclid is in staat om de geheimen van het heelal te ontrafelen. Dat laten de afbeeldingen zien die ESA vandaag heeft gepubliceerd, volgens de astronomen die met de data van de telescoop werken. De beelden overtreffen alle verwachtingen. De wetenschappers binnen het Euclid-consortium,…

Tijdens je studie ontwikkel je vakoverstijgende vaardigheden. De Universiteit Leiden heeft 13 vakoverstijgende vaardigheden geselecteerd waarvan ze het belangrijk vindt dat alle studenten die tijdens hun studie ontwikkelen. Deze vaardigheden zijn van belang tijdens je studie, maar ook later als je aan…

De twee instrumenten van ESA’s ruimtetelescoop Euclid hebben hun eerste testopnamen gemaakt. De eerste beelden geven aan dat de ruimtetelescoop zijn wetenschappelijke doelen zal bereiken waarvoor hij is ontworpen - en mogelijk nog veel meer. Euclid zal een 3D-kaart maken van een derde van de hemel,…

Hoe kunnen wij kritisch blijven kijken én denken? Daarover vertellen cognitieve neurowetenschapper Sebo Uithol en neuropsycholoog Zsuzsika Sjoerds in de Podcast Psycholoog.

Om onze gebouwen en steden duurzamer te maken, is het belangrijk om eerst te begrijpen waar ze van gemaakt zijn. Industrieel ecoloog Tomer Fishman (CML) ontvangt een ERC Starting Grant om de bouwmaterialen van gebouwen in het Zuidelijke deel van de wereld in kaart te brengen. 'Zonder gegevens kun je…

De Swifterbantman van museum Batavialand heeft na 20 jaar een make-over gekregen. Jarenlang was de man een toonbeeld van een stereotiepe Germaan. Vanaf nu heeft hij een mediterrane uitstraling, de grootste aanpassingen waren zijn huidskleur en zijn haar.

Oprolbare zonnepanelen, buigbare telefoondisplays of betere computerchips… Het EU-project STIBNITE onderzocht de volgende generatie halfgeleiders, gemaakt van organische materialen gebaseerd op koolstof, stikstof en boor. Het project is nu ten einde. Tijdens het Open Science Debate op 1 juli presenteert…

Archeologie is misschien niet het eerste waar je aan denkt als het om klimaatverandering gaat, maar toch heeft het grote gevolgen voor organische materialen zoals hout, bot, gewei, en textiel.

Tegen 2050 kunnen we 40 procent van onze behoefte aan schaarse aardmetalen uit oude smartphones, batterijen en windturbines halen. Hard nodig, want anders hebben we waarschijnlijk niet genoeg om de energietransitie te volbrengen. Dat beschrijft een internationaal onderzoeksteam met de Leidse Tomer Fishman…

Bibliotheek

Met 2D-materialen ontwikkelde natuurkundestudent Romme van der Kemp een nanochip die behalve extreem klein ook nog schaalbaar is. Dat is nodig om allerlei technologieën nóg beter, nóg sneller en nóg kleiner te maken. Voor zijn onderzoek is hij genomineerd voor de FWN Young Talent Award 2023.

Kunnen we de grootste structuren in het universum onderzoeken door te kijken naar de kleinste deeltjes? Daarover gaat het onderzoek van Lydia Stofanova, promovendus aan de Leidse Sterrewacht en SRON — het Nederlandse instituut voor ruimteonderzoek. Ze bestudeert hoe elementen zoals zuurstof de grootschalige…

Congres/symposium, Symposium

Lezing

Natuurkundige Milan Allan gaat een instrument bouwen dat het onderzoek naar supergeleiding verder kan brengen. Hij krijgt daarvoor een ERC Consolidator Grant van twee miljoen euro in vijf jaar tijd. Met zijn programma PairNoise wil hij gepaarde elektronen kunnen waarnemen die ook blijken voor te komen…

Studenten beter voorbereiden op hun practica, zodat ze er meer van leren. Op die manier willen Marjo de Graauw en haar collega’s het bètaonderwijs vernieuwen. Samen gaan ze interactief lesmateriaal ontwikkelen om studenten kennis te laten maken met laboratoriumonderwijs. Ze ontvangen hiervoor een SURF-subsidie…

De Leidse natuurkundige Anne Meeussen maakt kans om dit keer New Scientist Wetenschapstalent van het jaar te worden. In de wedstrijd neemt ze het op tegen veertien jonge wetenschappers van andere Nederlandse en Belgische universiteiten. De stembussen zijn inmiddels geopend!

Kapotte materialen werden in de steentijd vaker hergebruikt dan altijd gedacht werd. Zo werd een defecte bijl een schrapertje. Het NRC interviewde promovendus Lasse van den Dikkenberg over dit fenomeen.

Of een bacterie nuttig of schadelijk is voor een plant is nu eenvoudig en goed te voorspellen met de nieuwe software bacLIFE. Door de intuïtieve interface maakt het de geheimen van bacterie-genen veel toegankelijker. Een groep Leidse biologen presenteerde dit staaltje bioinformatica in Nature Commun…

De gemeente Oss is een begrip in de wereld van de Nederlandse archeologie. Al vijftig jaar lang leggen Leidse archeologen, in samenwerking met inwoners van Oss, de geschiedenis van de gemeente bloot. 2024 is het archeologische jaar van Oss! In een reeks interviews blikken we terug op vijftig jaar samenwerking…

Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…

Werkt zwaartekracht hetzelfde als je kijkt naar de grootste schalen in ons universum? Dat gaat de Leidse natuurkundige Alessandra Silvestri onderzoeken met een ERC Consolidator-beurs van 2 miljoen euro. ‘We gaan ervan uit dat het zo is, maar we weten het eigenlijk niet.’

Op 25 september viert Leiden de nacht met het evenement Seeing Stars. Wat maakt de stedelijke nacht zo bijzonder? We vroegen het universitair docent Sara Brandellero, die onderzoek doet naar steden, nacht en migratie.

Tienduizenden computers die maandenlang aan het rekenen zijn. Dat gebeurt nu bij het Flamingo-project onder leiding van Joop Schaye. Bij dit project maken onderzoekers de grootste computersimulatie van het heelal ooit. Hierover vertelt Schaye bij een podcast van BNR.

In zijn serie over de materialen die onze wereld vormgeven werpt Maikel Kuijpers nu een blik op hout. Hout is overal en van alle tijden; de mens is een houtbewerker. Dat we de afgelopen 150 jaar onze huizen nauwelijks meer van hout bouwden, is een modegril. Tijd voor een comeback van het duurzaamste…

Onderwijs

Voor zonnepanelen, windturbines en batterijen moeten veel metalen gedolven worden. Tegelijkertijd vermindert hierdoor de mijnbouw naar kolen, olie en gas.

Al in 2030 kunnen batterijen in elektrische voertuigen wereldwijd volledig voorzien in de behoefte aan kortetermijnopslag van elektriciteit. Door ze aan te sluiten op het elektriciteitsnet kunnen ze hun opgeslagen energie leveren, waardoor de energiezekerheid verbetert en hernieuwbare technologieën…

Promovenda Jiangnan Ding onderzoekt hoe je een blok rubber zo kunt ontwerpen dat het dienst kan doen als een mechanische computerbit. Zo'n zogenaamd mechanisch metamateriaal wordt op een specifieke manier samengeperst om de vorm te veranderen. ‘Met een heel eenvoudig materiaal kunnen we in de toekomst…

Om studenten beter voor te bereiden op de practica in het lab, maakt een team van de opleiding Bio-Farmaceutische Wetenschappen (BFW) interactieve video’s. Deze video’s gebruiken humor en voorbeelden om basisvaardigheden en veelgebruikte handelingen aan studenten te laten zien. ‘We willen onderwijs…

Twee Leidse onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben een NWO-XS-subsidie ontvangen voor hun onderzoek. Het gaat om veelbelovende, maar ook risicovolle projecten. Macrofagen die bacteriën vangen en dataopslag gemaakt van 2D-materialen vielen bij de jury in de smaak.

Röntgen- en CT-scanners zijn veelgebruikte apparaten bij onderzoek, diagnostiek en in de industriële sector. Toch zijn ze nog lang niet zo snel en nauwkeurig als we zouden willen. Mathé Zeegers onderzoekt bij het Centrum Wiskunde en Informatica de nieuwste techniek in het vakgebied: spectrale röntgenbeeldvorming.…

Kunst en vrije tijd, Kunst en vrije tijd

Kunst en vrije tijd, Kunst en vrije tijd

Je moet nú aan de slag, en het positieve resultaat is er pas als jouw termijn er al lang op zit. Dat is zo ongeveer het vervelendste wat je tegen politici en beleidsmakers kunt zeggen. Toch is dat precies de boodschap van twee recente rapporten over duurzaam grondstofgebruik van het Centrum voor Mil…

Meer bouwen in stedelijk gebied is op de meeste plekken in Nederland de slimste manier om de huizencrisis aan te pakken. Dat blijkt uit onderzoek van Janneke van Oorschot, dat in een partnerblad van Nature werd gepubliceerd. En opvallend: dat hoeft niet ten koste te gaan van groen in de stad. Het kan…

Stapel twee laagjes grafeen, draai ze een klein stukje ten opzichte van elkaar, en het ¬materiaal wordt spontaan een supergeleider. Het ¬antwoord op de vraag hoe zoiets magisch kan ontstaan heeft de wetenschap nog niet gevonden, maar natuurkundigen laten met speciale apparatuur zien wat er onder het…

World history is often framed in terms of flows of people and migration: humans coming ‘out of Africa’, the spread of farmers in the Holocene, Phoenician and Greek diasporas over the ancient Mediterranean, the colonization of the world by Europeans from the 16th century onwards. Together with his Exeter…

Op 8 april 1911, om 16.00 uur, ontdekte Heike Kamerlingh Onnes supergeleiding in het gebouw dat we nu kennen als de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden, het Kamerlingh Onnes Gebouw. Precies 111 jaar later, op vrijdag 8 april 2022, gaf professor Carlo Beenakker (theoretisch natuurkundige…

Wat hebben klimaatverandering en traditionele Japanse muziek met elkaar te maken? Veel, vermoedt universitair docent Andrea Giolai. Hij krijgt een NWO-beurs om de relatie verder uit te diepen.