Onderzoek aan zebravissen laat zien dat kankercellen die een signaaleiwit missen veel minder agressieve uitzaaiingseigenschappen ontwikkelen. Dat ontdekte moleculair celbioloog Claudia Tulotta. Promotie op 14 juni.

Op maandag 19 september is de oratie van Willie Peijnenburg over environmental toxicology and biodiversity. De titel van de oratie luidt 'Elementen verbinden'.

In zijn Youtubeserie Ernst's OnderWaterWereld neemt ecoloog Ernst zijn kijkers mee in de mooie wereld van waterplanten en -dieren. Voor deze serie bezocht hij het Levend Lab van Martina Vijver. In onderstaand filmpje legt hij uit waarom het openluchtlaboratorium in Leiden zo belangrijk is.

Het Solar Fish-project van hoogleraar biofysische organische chemie Huub de Groot, krijgt een plaats in het Llowlab op popfestival Lowlands.

HDL staat bekend als het ‘goede cholesterol’: het verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Sommige families hebben van nature veel HDL in het bloed. Onderzoek naar hun erfelijk materiaal kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen die HDL verhogen.

Nano-plastics verstoren de ontwikkeling. Meiru Wang, onderzoeker bij het Instituut Biologie Leiden, keek naar de extreme effecten die piepschuim nano-deeltjes kunnen hebben, met kippenembryo’s als model. Haar resultaten zijn alarmerend. Zeker omdat nano-plastics overal zijn. In de lucht, drijvend door…

Virtual Reality wordt steeds vaker gebruikt en kan voor verschillende doelen worden ingezet. Velen kennen VR-games, maar het wordt ook in de klinische praktijk gebruikt. Een groot voordeel van VR is dat er dingen mogelijk zijn die in het echt moeiljik of níet uit te voeren zijn.

Een internationaal onderzoeksconsortium onder leiding van Bob van de Water, hoogleraar Toxicologie van de Universiteit Leiden, heeft een prestigieuze Horizon2020-subsidie van 30 miljoen euro ontvangen.

Evolutiebioloog Menno Schilthuizen zoekt evolutiepatronen achter asymmetrische vormen bij dieren. Van bijna geen enkel dier is de linkerhelft namelijk precies hetzelfde als de rechterhelft. Schilthuizen, hoogleraar Kenmerkevolutie en Biodiversiteit aan de Universiteit Leiden en werkzaam bij Naturalis,…

Door de toenemende antibioticaresistentie is de levensbedreigende aandoening sepsis steeds moeilijker te behandelen. Promovenda Feiyan Liu onderzocht met wiskundige modellen hoe we antibiotica effectiever kunnen inzetten om sepsis te genezen.

Steeds meer oudere mensen hebben te maken met chronische ziekten als osteoporose, reumatoïde artritis en osteoartritis. De potentiële markt voor geneesmiddelen voor deze bot- en gewrichtsziekten is groot; ruim 20 miljard euro wereldwijd per jaar. Met diepgaand onderzoek zet het Smartmix-programma ‘A…

Het kandidaatgeneesmiddel BIA 10-2474 bindt bij hoge doseringen niet alleen aan het eiwit waarop het gericht is, maar ook aan andere eiwitten. Zo schakelt het eiwitten uit die betrokken zijn bij de stofwisseling in zenuwcellen. Dat schrijft een internationale groep onderzoekers van onder meer de Universiteit…

Proactieve zebravissen blijken een veel sterker waak-slaapritme te hebben dan reactieve vissen. Bij de meest reactieve vissen blijkt een ritme zelfs compleet te ontbreken. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen, in december 2018 gepubliceerd in het blad BMC Biology.

Darmen-op-chips reageren hetzelfde op aspirine als echte menselijke organen, blijkt uit Leids onderzoek. Dit is een teken dat de modelorgaantjes goede voorspellers zijn voor de werking van medicijnen in het menselijk lichaam. Publicatie in Nature Communications op 15 augustus.

Afweercellen houden tuberculosebacteriën onder controle door ze af te breken. Leids biologe Annemarie Meijer en collega’s ontdekten welk eiwit hiervoor de aanzet geeft. Dat eiwit (DRAM1) is mogelijk geschikt voor nieuwe medicijnen, schrijven ze in Cell Host & Microbe.

Een kraai die met een emmertje eten kan optakelen of vogels die na een jaar nog hun verstopte eten terugvinden: zijn ze intelligent of gewoon handig? Die vraag stelde dagblad Trouw aan gedragsbioloog Carel ten Cate. 'Ik zou het pas intelligentie noemen als ze hun slimmigheid op meerdere terreinen to…

De zebravis is erg geschikt om de infectie van tuberculose te bestuderen. Leidse onderzoekers hebben experimenten met zebravisembryo’s nu weten te automatiseren, zo schreven ze op 16 februari in het vakblad PloS ONE. De verspreiding en bestrijding van de tbc-infectie kan hiermee sneller en beter bestudeerd…

Biopinters waarmee wetenschappers complexe weefsels en organen kunnen namaken. Het klinkt als science-fiction, maar niet voor Alireza Mashaghi en zijn collega’s van het Leiden Academic Centre for Drug Reserch. Hun lab is onlangs uitgerust met twee ultramoderne bioprinters: BioX en LumenX+. Mashaghi:…

Honderden nagebootste micro-organen op een chip, met minuscule kanalen die als bloedvaten dienen. Ze kunnen de geneesmiddelenontwikkeling naar een hoger plan tillen en dierproefgebruik verminderen. Leidse onderzoekers en hun spin-off bedrijf Mimetas gaan hun ’organs-on-a-chip’ nu op de markt brengen…

Voor het doen van medisch onderzoek bouwen onderzoekers vaak weefsel na in het laboratorium. Met de zogeheten organ-on-a-chiptechnologie wordt een soort kunstorgaantje gemaakt, inclusief bloed dat er doorheen stroomt. Zo ontstaat een levensechte testsituatie voor medicijnen of het onderzoeken van ziekteprocessen.…

Onderzoekers van de Universiteit Leiden onder leiding van Mario van der Stelt (Leids Instituut voor de Chemie) wijzen ‘gouden standaarden’ aan om nieuwe pijnstillers te ontwikkelen die gebaseerd zijn op de medicinale werking van cannabis. Publicatie in Nature Communications.

Het immuunsysteem speelt een paradoxale rol bij de uitzaaiing van borstkanker. Dat ontdekte Kelly Kersten in haar promotieonderzoek. Sommige immuuncellen dragen bij aan uitzaaiingen, terwijl andere cellen kunnen worden aangezet om chemotherapie effectiever te maken. Promotie op 7 februari.

Hoeveel dieren moeten we nog mishandelen en uitroeien, voordat we ophouden met lachen over een Universele Verklaring van de Rechten van het Dier?

Met een Vici-subsidie van 1,5 miljoen euro gaat hoogleraar Mathematische Biologie Roeland Merks op zoek naar manieren om rommelige en lekke bloedvaten in tumoren aan te pakken. Hiervoor combineert hij op een unieke manier wiskundige simulaties met labexperimenten.

Dr. Annemarie H. Meijer van het Instituut Biologie Leiden gaat een nieuw Marie Curie trainingsnetwerk coördineren dat 3,7 miljoen subsidie ontvangt van de Europese Commissie. Het vierjarige project begint in januari 2012 en heet: “FishForPharma: Training Network on Zebrafish Infection Models for Pharmaceutical…

Deze week in Nature Chemistry & Biology: onderzoekers van de Universiteit Leiden en het AMC hebben een methode ontwikkeld om het enzym GBA1 zichtbaar te maken in levende cellen. Patiënten met de ziekte van Gaucher hebben een tekort aan dit enzym.

Na 41 jaar neemt Meindert Danhof, hoogleraar Farmacologie, op 31 maart afscheid van het Leiden Academic Centre for Drug Research. Een symposium ter ere van hem, voorafgaand aan het afscheidscollege, laat zien wat er in die periode bereikt is. Danhof kijkt met plezier terug.

Leidse moleculair-celbiologen in de onderzoeksgroep van Annemarie Meijer hebben nieuwe genen ontdekt die specifiek tot expressie komen tijdens de vroege ontwikkeling van macrofagen in de zebravis, waaronder een signaaleiwit dat essentieel is voor de migratie van macrofagen tijdens de immuunreactie op…

Een van de heilige gralen in het geneesmiddelonderzoek is de veiligheid van chemische stoffen en farmaceutische producten te kunnen beoordelen zonder gebruik van proefdieren. Onderzoekers van onder meer de Universiteit Leiden krijgen daarvoor nu een subsidie van de Nationale Wetenschapsagenda.

De hersenen zijn een complex weefsel, en onderzoek doen naar medicijnen voor hersenaandoeningen is zo mogelijk nog complexer. Elizabeth (Liesbeth) de Lange, hoogleraar Voorspellende Farmacologie, pleit voor een zeer gestructureerde aanpak. ‘Het is eigenlijk net als Mastermind spelen.’ Oratie op 22 m…

’Het is niet omdat het uit de natuur komt, dat het ook per definitie een optimaal medicijn is voor het menselijk lichaam’, zegt hoogleraar biologische chemie Nathaniel Martin. Daarom maakt een groep Leidse onderzoekers een verbeterde chemische versie van het veelgebruikte antibioticum vancomycine. Ze…

Wat betekent de intersoortelijke interpretatie van het gelijkheidsbeginsel voor de democratische rechtsstaat en is het mogelijk dieren een daarbij passende juridische en politieke positie te verschaffen, zonder te breken met de klassiek-liberale uitgangspunten van de democratische rechtsstaat?

Studentondernemers maakten een micro-3D-beeldje van koning Willem-Alexander ter grootte van een zoutkorrel. Op Koningsdag overhandigt Willem te Beest, vice-voorzitter van de Universiteit Leiden, het geprinte beeldje aan burgemeester Lenferink. De micro-3D-printtechniek van het studentenbedrijf Idris…

Antwoord op veelgestelde vragen over onderzoek met proefdieren bij de Universiteit Leiden. FAQ

De Leidse promovendus Sreenivasa Ramaiahgari ontwikkelde voor het eerst een 3D-model van de lever. Zijn model kan een hoop besparen: schade bij patiënten, dierenleed en veel geld. Promotie 4 juni.

Stel je voor: je scant een leeuwendrol of een muizenkeutel en je weet precies wat en hoeveel het bijbehorende dier heeft gegeten. Met behulp van nieuwe DNA-technieken is dit steeds beter mogelijk. Promovendus Kevin Groen testte hoe effectief deze technieken al zijn om het dieet van wilde dieren te o…

Het klinkt futuristisch, maar het kan toch: miniatuurorganen van patiënten maken en hierin bestuderen hoe ziektes zich ontwikkelen en behandeld kunnen worden. Dat willen onderzoekers van het LUMC, de Universiteit Twente (UT), UMCG, TU Delft en het Hubrecht Instituut de komende 10 jaar bereiken met een…

Wie is de economische mens? Elk economisch paradigma veronderstelt een antropologie, een theorie van de menselijke natuur. Dit onderzoeksproject gaat over de antropologieën die worden geïmpliceerd en geproduceerd door antieke Griekse economische teksten, en de specifieke kennisvormen waardoor deze antropologieën…

Nanoplastics beïnvloeden het gedrag van zebravislarven, blijkt uit onderzoek van Instituut Biologie Leiden (IBL) en het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML). De onderzoekers zagen dat een bepaald type nanodeeltjes leidt tot stressreacties in de suikerhuishouding, met als gevolg hyperactiviteit…

Het nieuwe project INFLANET gaat jonge wetenschappers in Europa opleiden tot experts in onderzoek naar ontstekingen. Professor Annemarie Meijer van het Instituut Biologie Leiden coördineert de training.

Het eigen cellulaire recyclesysteem van zebravissen kan schadelijke bacteriën opeten en zo weerstand bieden tegen infecties als tuberculose en salmonellose. Dat schrijven Leidse biologen van de groep van Annemarie Meijer. Het stimuleren van deze vorm van afweer kan gebruikt worden in nieuwe behandelmethoden…

De kwaliteit van vaccins wordt nu nog vaak getest met behulp van proefdieren. Dat moet anders, vonden onderzoekers van de Universiteit Leiden en vaccinologisch instituut Intravacc. Samen gingen ze op zoek naar een testmethode die dierproeven overbodig maakt. De eerste veelbelovende resultaten zijn gepubliceerd…

Dichtslibbende bloedvaten zijn een belangrijke oorzaak voor hart- en vaatziekten. Een te hoog cholesterolgehalte speelt hierbij een rol. Biofarmaceut Illiana Meurs heeft nieuwe inzichten verkregen in mechanismen die cholesterol uit het lichaam kunnen verwijderen. Ze promoveert 7 juni.

We dragen en voelen een grote verantwoordelijkheid voor onze proefdieren. We willen ze dan ook een zo goed mogelijk leven geven. In onderzoeken vermijden en verminderen we het ongerief voor de dieren zoveel mogelijk. Hieronder lees je hoe dat er in de praktijk uitziet.

Hoe en wanneer kun je de effectiviteit van medicijnen het beste testen? Promovendus Rob van Wijk van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) ontdekte dat zebravislarven het beste ingezet kunnen worden in geneesmiddelenonderzoek als ze vijf dagen oud zijn. Zijn bevindingen verschenen 15…

Door de stofwisseling te analyseren met behulp van big data-technieken kunnen we gezondheidsrisico’s vroeger signaleren. Thomas Hankemeier, hoogleraar Analytische Biowetenschappen bij het Leiden Academic Centre for Drug Research, vertelt erover.

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het Radboudumc hebben groen licht gekregen om vrijwilligers opzettelijk met malaria te besmetten, om een veelbelovend vaccin bij hen te testen.

We hebben dierfaciliteiten voor verschillende proefdieren, die uiteraard allemaal aan de wettelijke eisen voldoen. We verzorgen de dieren zo goed mogelijk en onze verblijven voorzien de verschillende diersoorten zo goed mogelijk in hun specifieke behoeften.

Kom 20 september in de Nacht van Kunst en Kennis naar de Hortus en ontdek de wondere wereld achter medicijnen. Bezoekers kunnen minicolleges volgen, zelf proefjes doen met de kleinste moleculen en ervaren hoe een nieuw geneesmiddel wordt onderzocht.