In samenwerking met Rijksmuseum Boerhaave, naar aanleiding van de tijdelijke tentoonstelling 'Dichter bij het zwarte gat', te zien t/m 5 januari 2025.

Dagelijkse flitsen bij het superzware zwarte gat in de Melkweg worden veroorzaakt doordat het zwarte gat planetoïden opslokt. Dat hebben prof. Simon Portegies Zwart en zijn promovendus Adrian Hamers aangetoond. Hiervoor hebben zij de baanevolutie van de planetoïden nabij het zwarte gat nauwkeurig berekend.…

Astronomen, onder wie de Leidse Remo Tilanus, hebben met behulp van de Event Horizon Telescope voor het eerst magnetische velden waargenomen net buiten de waarnemingshorizon van het superzware zwarte gat in het centrum van onze Melkweg. Publicatie in Science.

Een team van onderzoekers heeft door slim gebruik van twee soorten telescopen, prachtige beelden geproduceerd van clusters van sterrenstelsels. Het levert niet alleen mooie plaatjes op, maar geeft ook meer informatie over de enorme hoeveelheden energie die vrijkomen rond superzware zwarte gaten in clusters.…

Wat is donkere materie? Hoe ontstaan superzware zwarte gaten? ‘Oer’-zwarte gaten bevatten wellicht het antwoord op deze langlopende vragen. Leidse en Chinese kosmologen hebben nu een nieuwe manier gevonden waarop deze hypothetische hemellichamen kunnen ontstaan vlak na de oerknal. Publicatie in Physical…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van prof.dr. Jelle Kaastra heeft een vreemd fenomeen ontdekt bij het superzware zwarte gat in het centrum van een veel bestudeerd sterrenstelsel.

Een internationaal team van astronomen heeft een hemelkaart gepubliceerd met daarop meer dan 25.000 superzware zwarte gaten. De kaart, gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics, is de scherpste hemelkaart op het gebied van de zogeheten lage radiofrequenties. De sterrenkundigen, onder wie…

Maak kennis met de nieuwste hoogleraar van de Sterrewacht Leiden: Joe Hennawi. Hennawi komt uit Santa Barbara, Californië en komt naar Leiden met een ERC Advanced Grant. Hij zal gaan onderzoeken hoe superzware zwarte gaten ontstaan.

Een internationaal team astronomen is getuige geweest van een nog nooit eerder waargenomen kosmisch weersverschijnsel.

De Event Horizon Telescope (EHT)-collaboratie ontvangt de 2021 Royal Astronomical Society Group Achievement Award. In april 2019 presenteerde het EHT-team de eerste foto van de schaduw van een zwart gat ooit. De Leidse hoogleraar Huib-Jan van de Langevelde is sinds vorig jaar directeur van EHT. Drie…

Het Event Horizon Telescope (EHT)-team, dat de allereerste foto van een zwart gat maakte, heeft vandaag een nieuwe afbeelding gepresenteerd. De afbeelding toont hetzelfde zwarte gat in gepolariseerd licht. Het is voor het eerst dat het astronomen is gelukt om polarisatie – een kenmerk van magnetische…

Lezing, Studium Generale

De een ontrafelt het ontstaan van de grootste zwarte gaten in het universum, de ander onderzoekt de invloed van sterrenwind op de atmosfeer van exoplaneten. Zowel Elena Maria Rossi als Aline Vidotto ontvangen een Vici-beurs voor hun onderzoek naar de mysteries van het heelal. ‘Ik heb nog geen idee hoe…

Wetenschap, is dat iets voor mij? Vooral meisjes en kinderen met een migratieachtergrond zien zichzelf niet vaak gerepresenteerd in de wereld van bètawetenschappen en techniek. Daar wilden een groep onderzoekers en experts op het gebied van inclusie en diversiteit verandering in brengen. Daarom ontwikkelden…

Eindelijk weten we het zeker: ook in het midden van ons eigen sterrenstelsel zit een zwart gat. Astronomen onthulden vandaag de allereerste foto van Sagittarius A*, een superzwaar object in het centrum van de Melkweg. Deze foto kon alleen genomen worden door een wereldwijde samenwerking van telescop…

Astronomen hebben, pas voor de tweede keer ooit, een neutrino gekoppeld aan een object buiten onze Melkweg. Deze waarnemingen zijn gedaan met behulp van telescopen op zowel de aarde als in de ruimte. De onderzoekers, onder wie de Leidse astronoom Sjoert van Velzen, konden het neutrino traceren naar…

Over enkele weken neemt Carel Stolker afscheid als rector magnificus. In een dubbele aflevering van de podcast Enkeltje Wetenschap maken we de balans op: wat waren de belangrijkste lessen, hoe heeft hij de coronacrisis ervaren, en natuurlijk: wat doe je om het ‘zwarte gat’ te voorkomen? In een openhartig…

Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…

Verschenen in 2002: Hardnekkig wantrouwen. De relatie tussen blank en zwart in de VS door Chris Quispel

Sterren springen op en neer terwijl ze rond zwarte gaten draaien. Dat voorspelt een theoretisch model ontwikkeld door Leids natuurkundige Satish Kumar Saravanan, op basis van Einsteins relativiteitstheorie. Op 7 juli verdedigt hij zijn proefschrift.

Als sterrenstelsels botsen, botsen de zwarte gaten in hun centrum dan ook om samen een supergroot zwart gat te vormen? Dat veronderstelt men wel, maar zo eenvoudig is dat niet, stelt Simon Portegies Zwart. De informaticus en sterrenkundige gaat het onderzoeken met een Vici-beurs.

De Leidse astronoom Huib Jan van Langevelde is benoemd tot directeur van het Event Horizon Telescope (EHT)- consortium. De EHT is een project waarbinnen zo’n 350 wetenschappers uit 18 landen samenwerken. De EHT bundelt de grote ALMA-telescoop in Chili met andere (sub)millimetertelescopen en publiceerde…

Alle superzware centrale zwarte gaten in sterrenstelsels blijken periodes te hebben dat ze materie uit hun nabije omgeving verorberen. Maar verder houden de overeenkomsten wel zo'n beetje op. Dat blijkt uit onderzoek van sterrenkundigen uit Groningen, Manchester, Leiden en Pretoria. Ze onderzochten…

Wat vinden kinderen eigenlijk van Zwarte Piet? Leggen zij verbanden tussen Zwarte Piet en mensen met een donkere huidskleur? Of zien ze Zwarte Piet meer als een fantasiefiguur? Pedagogische Wetenschappen zoekt gezinnen met een kind van 5, 6 of 7 jaar oud. Doe mee!

Vrijwel iedereen heeft een mening over Zwarte Piet, maar wat vinden kinderen er zelf eigenlijk van? Om deze vraag te kunnen beantwoorden voert het Centrum voor Gezinsstudies van de Universiteit Leiden het onderzoek ‘Zwarte Piet door de ogen van kinderen’ uit.

Natuurkundigen begrijpen nog weinig van quantummaterie, dat bijvoorbeeld ten grondslag ligt aan toekomstige quantumcomputers. Theoretici hebben nu ontdekt dat zwarte gaten met ‘dreadlocks’ op eenzelfde manier zijn opgebouwd, wat het rekenwerk aan quantummaterie vergemakkelijkt. Publicatie in Physical…

Hoe betrek je alle basisschoolleerlingen bij een onderwerp als sterrenkunde? Onderzoekers van de Universiteit Leiden werken mee aan de ontwikkeling van een inclusieve lessenserie over zwarte gaten. In het najaar van 2019 probeerden twee basisscholen in ‘krachtwijken’ het lesmateriaal uit. Het resultaat:…

De eerste foto van een zwart gat en angst meten in je brein? Van 13 t/m 22 mei ontvang je een gratis portie wetenschap bij jouw Domino's pizza: a slice of science.

Het Nederlands Zwarte Gaten Consortium ontvangt 4,9 miljoen euro van NWO voor het ontrafelen van de raadselen van zwarte gaten en andere mysteries van het heelal. De The Astronomy & Society groep van de Leidse Sterrewacht is aangesloten om het vooraanstaande onderzoek in te zetten om mensen van alle…

Op vrijdag 29 januari vertelde Simon Portegies Zwart tijdens zijn oratie over de relevantie van de computationale astrofysica en de rol die computers mogelijk kunnen spelen in het verbeteren van ons begrip van het universum.

Op 4 juli a.s. gaat Cora Zwart promoveren op haar proefschrift "Religious book owners and their networks. Lay religious practices and social connectivity in the urbanized Low Countries (c.1370-c.1550)". De verdediging zal om 11.00 in de aula van het Academiegebouw van de RuG plaatsvinden.

Iets oudere kinderen leggen wel vaker het verband tussen Zwarte Piet en een zwarte persoon. Beide groepen hebben een positief beeld van Zwarte Piet. Dat blijkt uit onderzoek van Judi Mesman, hoogleraar Diversiteit in opvoeding en ontwikkeling.

Ben jij of ken jij een gezin in de Randstad met een kind van 5, 6 of 7 jaar met een donkere huidskleur en wil je meehelpen met het onderzoek 'Zwarte Piet door de ogen van kinderen'?

Sterrenstelsels groeien omdat hun zwaartekracht vers gas van buiten aantrekt. Om dat proces te kunnen begrijpen kroop sterrenkundige Freeke van de Voort achter de computer en simuleerde het. Ze ontdekte dat zwarte gaten het opslokken van vers gas sterk vermindert. Promotie op 28 maart.

De federale overheden negeerden de rechten van de zwarte bevolking na afloop van de Amerikaanse Burgeroorlog. Historicus Mark Leon de Vries ontdekte dat ook de landelijke overheid vrijwel geen helpende hand toestak. Promotie op 23 april.

Hoe zien kinderen Zwarte Piet? Die vraag probeert het Centrum voor Gezinsstudies van de Universiteit Leiden te beantwoorden. Het Centrum zoekt nog kinderen die mee willen werken aan het onderzoek.

In het blad KIJK gaat Simon Portegies Zwart in op het vermoeden dat sterren in twee- of drielingen geboren worden. Dat suggereert een nieuwe analyse van een onderzoeksduo van Harvard en de University of California, Berkeley.

De Europese Unie heeft zeventien landen op een zwarte lijst van belastingparadijzen die multinationals en superrijken helpen de fiscus te ontwijken. Naast de zwarte lijst is er ook een grijze lijst met 47 landen die beterschap hebben beloofd in de komende twee jaar.

Gerard Unger (hoogleraar typografie en grafische vormgeving) krijgt op 21 oktober de BNO Piet Zwart Prijs - Lifetime Achievement Award. Dit is een oeuvreprijs die de Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) toekent aan een ontwerper die excelleert op een of meer van de vakgebieden waarop fotograaf,…

De veroordeelde man plaatste een racistische reactie onder een selfie van anti-Zwarte Piet betogers op Facebook. Volgens Rodrigues (hoogleraar Immigratierecht) reageert het OM 'adequaat' op deze ontwikkelingen.

Het centrum van ons Melkwegstelsel is zo donker en opeengepakt dat het bijna onmogelijk is om te zien wat erin zit. Door de zeldzame hogesnelheidssterren te vangen die uit het centrum schieten, wil astronoom Elena Rossi de mysterieuze omgeving rond het superzware zwarte gat binnenin onthullen. Maar…

Hier vindt u het overzicht van ons programma, samengevat in thematische series. Daaronder blijven de opnames van de afgelopen colleges een tijdelijk zichtbaar, totdat deze worden verplaatst naar 'Video'. Ziet u onze lezingen en andere programmaonderderelen liever op volgorde van data, ga dan naar…

De discussie rond Zwarte Piet roept een hoop emoties op. Waarom is dat? Hoogleraar sociale en emotionele ontwikkeling Carolien Rieffe praat erover in het televisieprogramma Arena. Uitzending terugkijken?

Supercomputers helpen Simon Portegies Zwart het heelal beter te begrijpen.